17. September 2025
人馬座 ê 星雲 kah 星團

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你3解說4。
- 原始文章:Nebulas and Clusters in Sagittarius
- 影像來源 kah 版權: J. De Winter,C. Humbert,C. Robert&V. Sabet; Text:Ogetay Kayali(MTU)
- 台文翻譯:An-Li Tsai (TARA)
[漢羅] 人馬座 ê 星雲 kah 星團
你敢有法度 tī 這張圖內底 揣著有名 ê 天體? 18 世紀 ê 天文學家 Charles Messier 干焦記錄著其中兩个: 下跤較光 ê 內海仔星雲(M8),kah 正爿頂懸色水足豐富 ê 三裂星雲(M20)。 倒爿彼个,看起來親像貓仔 ê 跤爪,是 NGC 6559,伊比其他兩个星雲閣較暗。 閣較歹揣 ê 是倒爿彼寡較幼絲 ê 藍色雲絲,是 ùi 超新星殘骸(SNR G007.5-01.7)來--ê。 In ê 光是 ùi 較少 ê 酸素原子發出來--ê。 因為酸素原子較少,愛感光超過 17 點鐘,才有法度看著 ìn 發出 ê 藍光。 這幅恆星出世 kah 死亡 ê 景色,其實是兩个星團構成--ê:三裂星雲 頂懸 ê 開放星團 M21,kah 倒爿下跤 ê 球形星團 NGC 6544。
[POJ] Jîn-má-chō ê Seng-hûn kah Seng-thoân
Lí kám ū hoat-tō͘ tī chit-tiuⁿ tô͘ lāi-té chhōe-tio̍h ū-miâ ê thian-thé? 18 sè-kí ê thian-bûn-ha̍k-ka Charles Messier kan-na kì-lo̍k tio̍h kî-tiong nn̄g-ê: Ē-kha khah kng ê Lāi-hái-á Seng-hûn (M8), kah chiàⁿ-pêng téng-kôaⁿ sek-chúi chiok hong-hù ê Sam-li̍h Seng-hûn (M20). Tò-pêng hit-ê, khòaⁿ--khí-lâi chhin-chhiūⁿ niau-á ê kha-cháu, sī NGC 6559, i pí kî-tha nn̄g-ê seng-hûn koh khah àm. Koh khah pháiⁿ chhōe ê sī tò-pêng hit-kóa khah iù-si ê nâ-sek hûn-si, sī ùi chhiau-sin-seng chân-hâi (SNR G007.5-01.7) lâi--ê. In ê kng sī ùi khah chió ê sàng-sò͘ goân-chú hoat--chhut-lâi--ê. In-ūi sàng-sò͘ goân-chú khah chió, ài kám-kng chhiau-kòe 17 tiám-cheng, chiah ū hoat-tō͘ khòaⁿ-tio̍h in hoat-chhut ê nâ-kng. Chit-pak hêng-chhiⁿ chhut-sì kah sí-bông ê kíng-sek, kî-si̍t sī nn̄g-ê seng-thoân kò͘-sêng--ê: Sam-li̍h Seng-hûn téng-kôaⁿ ê khai-hòng seng-thoân (M21), kah tò-pêng ē-kha ê kiû-hêng seng-thoân (NGC 6544).
[KIP] Jîn-má-tsō ê Sing-hûn kah Sing-thuân
Lí kám ū huat-tōo tī tsit-tiunn tôo lāi-té tshuē-tio̍h ū-miâ ê thian-thé? 18 sè-kí ê thian-bûn-ha̍k-ka Charles Messier kan-na kì-lo̍k tio̍h kî-tiong nn̄g-ê: Ē-kha khah kng ê Lāi-hái-á Sing-hûn (M8), kah tsiànn-pîng tíng-kuânn sik-tsuí tsiok hong-hù ê Sam-li̍h Sing-hûn (M20). Tò-pîng hit-ê, khuànn--khí-lâi tshin-tshiūnn niau-á ê kha-tsáu, sī NGC 6559, i pí kî-tha nn̄g-ê sing-hûn koh khah àm. Koh khah pháinn tshuē ê sī tò-pîng hit-kuá khah iù-si ê nâ-sik hûn-si, sī uì tshiau-sin-sing tsân-hâi (SNR G007.5-01.7) lâi--ê. In ê kng sī uì khah tsió ê sàng-sòo guân-tsú huat--tshut-lâi--ê. In-uī sàng-sòo guân-tsú khah tsió, ài kám-kng tshiau-kuè 17 tiám-tsing, tsiah ū huat-tōo khuànn-tio̍h in huat-tshut ê nâ-kng. Tsit-pak hîng-tshinn tshut-sì kah sí-bông ê kíng-sik, kî-si̍t sī nn̄g-ê sing-thuân kòo-sîng--ê: Sam-li̍h Sing-hûn tíng-kuânn ê khai-hòng sing-thuân (M21), kah tò-pîng ē-kha ê kiû-hîng sing-thuân (NGC 6544).
[English] Nebulas and Clusters in Sagittarius
Can you spot famous celestial objects in this image? 18th-century astronomer Charles Messier cataloged only two of them: the bright Lagoon Nebula (M8) at the bottom, and the colorful Trifid Nebula (M20) at the upper right. The one on the left that resembles a cat's paw is NGC 6559, and it is much fainter than the other two. Even harder to spot are the thin blue filaments on the left, from supernova remnant (SNR G007.5-01.7). Their glow comes from small amounts of glowing oxygen atoms that are so faint that it took over 17 hours of exposure with just one blue color to bring up. Framing this scene of stellar birth and death are two star clusters: the open cluster M21 just above Trifid, and the globular cluster NGC 6544 at lower left.
詞彙學習
漢羅 | POJ | KIP | 華語 | English |
---|---|---|---|---|
三裂星雲 | Saⁿ-li̍h Seng-hûn | Sann-li̍h Sing-hûn | 三裂星雲 | Trifid Nebula |
超新星殘骸 | Chhiau-sin-seng Chân-hâi | tshiau-sin-sing tsân-hâi | 超新星殘骸 | Supernova Remnant |
人馬座 | Jîn-má-chō | Jîn-má-tsō | 人馬座 | Sagittarius |
球形星團 | Kiû-hêng Seng-thoân | Kiû-hîng Sing-thuân | 球狀星團 | Globular Cluster |
開放星團 | Khai-hòng Seng-thoân | Khai-hòng Sing-thuân | 開放星團 | Open Cluster |
內海仔星雲 | Lāi-hái-á Seng-hûn | Lāi-hái-á Sing-hûn | 潟湖星雲 | Lagoon Nebula |
貓掌星雲 | Niau-chiúⁿ Seng-hûn | Niau-tsiúnn Sing-hûn | 貓掌星雲 | Cat's Paw Nebula |
感光 | kám-kng | kám-kng | 曝光 | Exposure |
酸素 | sàng-sò͘ | sàng-sòo | 氧 | Oxygen |
原子 | goân-chú | guân-tsú | 原子 | Atom |
雲絲 | hûn-si | hûn-si | 絲狀結構 | Filament |
M8 | M poeh | M pueh | M8 | M8 |
M21 | M jī-cha̍p-it | M jī-tsa̍p-it | M21 | M21 |
M20 | M jī-cha̍p | M jī-tsa̍p | M20 | M20 |
NGC 6559 | M lio̍k-ngó͘-ngó͘-kiú | M lio̍k-ngóo-ngóo-kiú | NGC 6559 | NGC 6559 |
NGC 6544 | M lio̍k-ngó͘-sù-sù | M lio̍k-ngóo-sù-sù | NGC 6544 | NGC 6544 |
SNR G007.5-01.7 | SNR G khòng-khòng-chhit tiám gō͘ hū khòng-it tiám chhit | SNR G khòng-khòng-tshit tiám gōo hū khòng-it tiám tshit | SNR G007.5-01.7 | SNR G007.5-01.7 |