18. March 2025
LDN 1235:鯊魚星雲

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你3解說4。
- 原始文章:
- 影像來源 kah 版權:Timothy Martin
- 台文翻譯:An-Li Tsai (TARA)
[漢羅] LDN 1235:鯊魚星雲
地球無任何一个海洋比這个鯊魚星雲閣較大。 是講,這隻 [食肉--ê][predator] 幻影 袂造成危險,因為伊是星際氣體 kah [塗粉][dust] 組成--ê。 親像 [這款][featured here] 烏暗塗粉,看起來敢若是大管薰 ê 煙,是 tī 大質量 [恆星][stars] ê 低溫大氣內底 [製造][created] 出來--ê。 大質量恆星 ê 氣體去予擲出去了後,[重力會重新閣 kā in 搝做伙][gravitationally recondensing]。 紲落來,in 會 kā in ê 高能光 kah 高速 [恆星風][stellar wind] 當做雕刻 ê 家私,kā 生 in ê 雲 [雕出 複雜 ê 結構][carve intricate structures]。 In 產生 ê 熱能,會 kā 較厚 ê [分子雲][molecular cloud] 蒸發,kā 四箍圍仔 ê 水素氣體 解體,發出紅光。 Tī 這寡 [大型雲][great clouds] leh 散去 ê 過程中,咱人類就會當開始 [想像][imagining],看 in ê 形體 是毋是 kah [一寡咱定定看會著 ê 物件][common icons] 有相-siâng。 這 kah 咱 leh 看咱地球 ê 雲仝款,毋過地球 ê [雲是水組成--ê][water clouds]。 [鯊魚星雲][Shark nebula] 才 15 光年大爾爾,就 tī Aethiopia 王 ê 星座([仙王座][Cepheus])ê 方向 650 [光年][light years] 遠 ê 所在。 伊內底閣包括 [一寡較細 ê 塗粉星雲][smaller dust nebulae],像 烏暗星雲 Lynds 1235、Van den Bergh 149 kah 150 等等。
[POJ] LDN 1235: Soa-hî-seng-hûn
Tē-kiû bô jīm-hô chi̍t-ê hái-iûⁿ pí chit-ê Soa-hî-seng-hûn koh-khah tōa. Sī-kóng, chit-chiah chia̍h-bah--ê hoàn-iáⁿ bē chō-sêng hûi-hiám, in-ūi i sī seng-chè-khì-thé kah thô͘-hún cho͘-sêng--ê. Chhin-chhiūⁿ chit-khoán o͘-àm thô͘-hún, khòaⁿ--khí-lâi káⁿ-ná sī tōa-kóng-hun ê ian, sī tī tōa-chit-liōng hêng-chheⁿ ê kē-un tāi-khùi lāi-té chè-chō--chhut-lâi--ê. Tōa-chit-liōng hêng-chheⁿ ê khì-thé khì hō͘ tàn--chhut-khì liáu-āu, tāng-le̍k ē tiông-sin koh kā in giú chò-hóe. Sòa-lo̍h-lâi, in ē kā in ê ko-lêng-kng kah ko-sok hêng-chheⁿ-hong tòng-chò tiau-khek ê ke-si, kā seⁿ in ê hûn tiau chhut ho̍k-cha̍p ê kiat-kò͘. In sán-seng ê jia̍t-lêng, ē kā khah kāu ê hun-chú-hûn cheng-hoat, kā sì-kho͘-ûi-á ê chúi-sò͘ khì-thé kái-thé, hoat-chhut âng-kng. Tī chit-kóa tōa-hêng-hûn leh sòaⁿ--khì ê kòe-têng tiong, lán jîn-lūi tō ē-tàng khai-sí sióng-siōng, khòaⁿ in ê hêng-thé sī-m̄-sī kah chi̍t-kóa lán tiāⁿ-tiāⁿ khòaⁿ-tio̍h ê mi̍h-kiāⁿ ū sio-siâng. Che kah lán leh khòaⁿ lán Tē-kiû ê hûn kāng-khoán, m̄-koh Tē-kiû ê hûn sī chúi cho͘-sêng--ê. Soa-hî-seng-hûn chiah 15 kng-nî tōa niā-niā, tō tī Aethiopia Ông ê seng-chō (Sian-ông-chō) ê hong-hiòng 650 kng-nî hn̄g ê só͘-chāi. I lāi-té koh pau-koat chi̍t-kóa khah sè ê thô͘-hún seng-hûn, chhiūⁿ O͘-àm-seng-hûn Lynds 1235, Van den Bergh 149 kah 150 téng-téng.
[KIP] LDN 1235: Sua-hî-sing-hûn
Tē-kiû bô jīm-hô tsi̍t-ê hái-iûnn pí tsit-ê Sua-hî-sing-hûn koh-khah tuā. Sī-kóng, tsit-tsiah tsia̍h-bah--ê huàn-iánn bē tsō-sîng huî-hiám, in-uī i sī sing-tsè-khì-thé kah thôo-hún tsoo-sîng--ê. Tshin-tshiūnn tsit-khuán oo-àm thôo-hún, khuànn--khí-lâi kánn-ná sī tuā-kóng-hun ê ian, sī tī tuā-tsit-liōng hîng-tshenn ê kē-un tāi-khuì lāi-té tsè-tsō--tshut-lâi--ê. Tuā-tsit-liōng hîng-tshenn ê khì-thé khì hōo tàn--tshut-khì liáu-āu, tāng-li̍k ē tiông-sin koh kā in giú tsò-hué. Suà-lo̍h-lâi, in ē kā in ê ko-lîng-kng kah ko-sok hîng-tshenn-hong tòng-tsò tiau-khik ê ke-si, kā senn in ê hûn tiau tshut ho̍k-tsa̍p ê kiat-kòo. In sán-sing ê jia̍t-lîng, ē kā khah kāu ê hun-tsú-hûn tsing-huat, kā sì-khoo-uî-á ê tsuí-sòo khì-thé kái-thé, huat-tshut âng-kng. Tī tsit-kuá tuā-hîng-hûn leh suànn--khì ê kuè-tîng tiong, lán jîn-luī tō ē-tàng khai-sí sióng-siōng, khuànn in ê hîng-thé sī-m̄-sī kah tsi̍t-kuá lán tiānn-tiānn khuànn-tio̍h ê mi̍h-kiānn ū sio-siâng. Tse kah lán leh khuànn lán Tē-kiû ê hûn kāng-khuán, m̄-koh Tē-kiû ê hûn sī tsuí tsoo-sîng--ê. Sua-hî-sing-hûn tsiah 15 kng-nî tuā niā-niā, tō tī Aethiopia Ông ê sing-tsō (Sian-ông-tsō) ê hong-hiòng 650 kng-nî hn̄g ê sóo-tsāi. I lāi-té koh pau-kuat tsi̍t-kuá khah sè ê thôo-hún sing-hûn, tshiūnn Oo-àm-sing-hûn Lynds 1235, Van den Bergh 149 kah 150 tíng-tíng.
[English] LDN 1235: The Shark Nebula
There is no sea on Earth large enough to contain the Shark nebula. This [predator][predator] apparition poses us no danger, though, as it is composed only of interstellar gas and [dust][dust]. Dark dust like that [featured here][featured here] is somewhat like cigarette smoke and [created][created] in the cool atmospheres of giant [stars][stars]. After being expelled with gas and [gravitationally recondensing][gravitationally recondensing], massive stars may [carve intricate structures][carve intricate structures] into their birth cloud using their high energy light and fast [stellar wind][stellar wind]s as sculpting tools. The heat they generate evaporates the murky [molecular cloud][molecular cloud] as well as causing ambient hydrogen gas to disperse and glow red. During disintegration, we humans can enjoy [imagining][imagining] these [great clouds][great clouds] as [common icons][common icons], like we do for [water clouds][water clouds] on Earth. Including [smaller dust nebulae][smaller dust nebulae] such as Lynds Dark Nebula 1235 and Van den Bergh 149 & 150, the [Shark nebula][Shark nebula] spans about 15 light years and lies about 650 [light years][light years] away toward the constellation of the King of Aethiopia ([Cepheus][Cepheus]).
詞彙學習
漢羅 | POJ | KIP | 華語 | English |
---|---|---|---|---|
LDN 1235 | LDN it-jī-sam-ngó͘ | LDN it-jī-sam-ngóo | LDN 1235 | LDN 1235 |
鯊魚星雲 | Soa-hî-seng-hûn | Sua-hî-sing-hûn | 鯊魚星雲 | Shark Nebula |
食肉--ê | chia̍h-bah--ê | tsia̍h-bah--ê | 肉食者 | predator |
恆星風 | hêng-chheⁿ-hong | hîng-tshenn-hong | 恆星風 | stellar wind |
熱能 | jia̍t-lêng | jia̍t-lîng | 熱能 | heat |
分子雲 | hun-chú-hûn | hun-tsú-hûn | 分子雲 | molecular cloud |
蒸發 | cheng-hoat | tsing-huat | 蒸發 | evaporates |
大管薰 | tōa-kóng-hun | tuā-kóng-hun | 雪茄 | cigarette |
重力 | tiōng-le̍k | tiōng-li̍k | 重力 | gravitation |
水素 | chúi-sò͘ | tsuí-sòo | 氫 | hydrogen |
仙王座 | Sian-ông-chō | Sian-ông-tsō | 仙王座 | Cepheus |
烏暗星雲 | O͘-àm-seng-hûn | Oo-àm-sing-hûn | 烏暗星雲 | Dark Nebula |
解體 | kái-thé | kái-thé | 解體 | disperse |
星際氣體 | seng-chè-khì-thé | sing-tsè-khì-thé | 星際氣體 | interstellar gas |