03. January 2025
成對 ê 月食 kah 日食
探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你3解說4。
- 原始文章:Eclipse Pair
- 影像來源 kah 版權:Josh Dury
- 台文翻譯:An-Li Tsai (TARA)
[漢羅] 成對 ê 月食 kah 日食
月食 kah 日食 定定是一對--ê。 一年會出現兩擺食週期,一擺差不多 34 工。 日頭、月娘、地球會行做仝一逝。 月圓 kah 新月 ê 月相 會差 14 工較加,分別對應著 月食 kah 日食 出現 ê 時期。 毋過較罕得拄著 ê 是,tī 仝一个食季內,新月 kah 月圓 彼陣,日頭、月娘、地球 ê 排列攏排欲仝一逝。 按呢就會造成成對 ê 日全食 kah 月全食,抑是 日環食 kah 月全食。 而且,偏食嘛是食季中 會拄著--ê。 實際上,2024 年上尾一擺食季就有這款食對:9 月 18 ê 月偏食 kah 10 月 2 號 ê 日環食。 這幅縮時攝影組合影像,分別是 tī 英國(倒爿彼張)kah 復活島(正爿彼張)翕--ê。 2025 年 ê 食季 會出現 tī 3 月 14 ê 月全食 kah 3 月 29 ê 日偏食 按呢一對。 另外閣有一對會是 9 月 8 號 ê 月全食 kah 9 月 21 ê 日偏食。
[POJ] Sêng-tùi ê Goe̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t
Goe̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t tiāⁿ-tiāⁿ sī chi̍t-tùi--ê. Chi̍t-nî ē chhut-hiān nn̄g pái si̍t chiu-kî, chi̍t-pái chha-put-to 34 kang. Ji̍t-thâu, Goe̍h-niû, Tē-kiû ē kiâⁿ chò kāng chi̍t-chōa. Goe̍h-îⁿ kah Sin-goe̍h ê goe̍h-siòng ē chha 14 kang khah-ke, hun-pia̍t tùi-èng tio̍h Goe̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t chhut-hiān ê sî-kî. M̄-koh khah hán-tit tú-tio̍h ê sī, tī kāng chi̍t-ê si̍t-kùi lāi,Sin-goe̍h kah Goe̍h-îⁿ hit-chūn, ji̍t-thâu, goe̍h-niû, Tē-kiû ê pâi-lia̍t lóng pâi beh kāng chi̍t-chōa. Án-ne tiō ē chō-sêng sêng-tùi ê Ji̍t-choân-si̍t kah Goe̍h-choân-si̍t, a̍h-sī Ji̍t-khoân-si̍t kah Goe̍h-choân-si̍t. Jî-chhiáⁿ, phian-si̍t mā-sī si̍t-kùi tiong ē tú-tio̍h--ê. Si̍t-chè-siōng, 2024 nî siōng-bóe chi̍t-pái si̍t-kùi tō ū chit-khoán si̍t-tùi: 9 goe̍h 18 ê Goe̍h-phian-si̍t kah 10 goe̍h 2 hō ê Ji̍t-khoân-si̍t. Chit pak sok-sî liap-iáⁿ cho͘-ha̍p iáⁿ-siōng, hun-pia̍t sī tī Eng-kok (tò-pêng hit-tiuⁿ) kah Ho̍k-hoa̍t-tó (chiàⁿ-pêng hit-tiuⁿ) hip--ê. 2025 nî ê si̍t-kùi ē chhut-hiān tī 3 goe̍h 14 ê Goe̍h-choân-si̍t kah 3 goe̍h 29 ê Ji̍t-phian-si̍t án-ne chi̍t-tùi. Lēng-gōa koh-ū chi̍t-tùi ē sī 9 goe̍h 8 hō ê Goe̍h-choân-si̍t kah 9 goe̍h 21 ê Ji̍t-phian-si̍t.
[KIP] Sîng-tuì ê Gue̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t
Gue̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t tiānn-tiānn sī tsi̍t-tuì--ê. Tsi̍t-nî ē tshut-hiān nn̄g pái si̍t tsiu-kî, tsi̍t-pái tsha-put-to 34 kang. Ji̍t-thâu, Gue̍h-niû, Tē-kiû ē kiânn tsò kāng tsi̍t-tsuā. Gue̍h-înn kah Sin-gue̍h ê gue̍h-siòng ē tsha 14 kang khah-ke, hun-pia̍t tuì-ìng tio̍h Gue̍h-si̍t kah Ji̍t-si̍t tshut-hiān ê sî-kî. M̄-koh khah hán-tit tú-tio̍h ê sī, tī kāng tsi̍t-ê si̍t-kuì lāi,Sin-gue̍h kah Gue̍h-înn hit-tsūn, ji̍t-thâu, gue̍h-niû, Tē-kiû ê pâi-lia̍t lóng pâi beh kāng tsi̍t-tsuā. Án-ne tiō ē tsō-sîng sîng-tuì ê Ji̍t-tsuân-si̍t kah Gue̍h-tsuân-si̍t, a̍h-sī Ji̍t-khuân-si̍t kah Gue̍h-tsuân-si̍t. Jî-tshiánn, phian-si̍t mā-sī si̍t-kuì tiong ē tú-tio̍h--ê. Si̍t-tsè-siōng, 2024 nî siōng-bué tsi̍t-pái si̍t-kuì tō ū tsit-khuán si̍t-tuì: 9 gue̍h 18 ê Gue̍h-phian-si̍t kah 10 gue̍h 2 hō ê Ji̍t-khuân-si̍t. Tsit pak sok-sî liap-iánn tsoo-ha̍p iánn-siōng, hun-pia̍t sī tī Ing-kok (tò-pîng hit-tiunn) kah Ho̍k-hoa̍t-tó (tsiànn-pîng hit-tiunn) hip--ê. 2025 nî ê si̍t-kuì ē tshut-hiān tī 3 gue̍h 14 ê Gue̍h-tsuân-si̍t kah 3 gue̍h 29 ê Ji̍t-phian-si̍t án-ne tsi̍t-tuì. Līng-guā koh-ū tsi̍t-tuì ē sī 9 gue̍h 8 hō ê Gue̍h-tsuân-si̍t kah 9 gue̍h 21 ê Ji̍t-phian-si̍t.
[English] Eclipse Pair
Eclipses tend to come in pairs. Twice a year, during an eclipse season that lasts about 34 days, Sun, Moon, and Earth can nearly align. Then the full and new phases of the Moon, separated by just over 14 days, create a lunar and a solar eclipse. But only rarely is the alignment at both new moon and full moon phases during a single eclipse season close enough to produce a pair with both total (or a total and an annular) lunar and solar eclipses. More often, partial eclipses are part of any eclipse season. In fact, the last eclipse season of 2024 produced this fortnight-separated eclipse pair: a partial lunar eclipse on 18 September and an annular solar eclipse on 2 October. The time-lapse composite images were captured from Somerset, UK (left) and Rapa Nui planet Earth. The 2025 eclipse seasons will see a total lunar eclipse on 14 March paired with a partial solar eclipse on 29 March, and a total lunar eclipse on 8 September followed by a partial solar eclipse on 21 September.
詞彙學習
漢羅 | POJ | KIP | 華語 | English |
---|---|---|---|---|
日食 | ji̍t-si̍t | ji̍t-si̍t | 日食 | solar eclipse |
月食 | goe̍h-si̍t | gue̍h-si̍t | 月食 | lunar eclipse |
全食 | choân-si̍t | tsuân-si̍t | 全食 | total eclipse |
環食 | khoân-si̍t | khuân-si̍t | 環食 | annular eclipse |
偏食 | phian-si̍t | phian-si̍t | 環食 | partial eclipse |
日偏食 | ji̍t-phian-si̍t | ji̍t-phian-si̍t | 日偏食 | partial solar eclipse |
日全食 | ji̍t-choân-si̍t | ji̍t-tsuân-si̍t | 日全食 | total solar eclipse |
日環食 | ji̍t-khoân-si̍t | ji̍t-khuân-si̍t | 日環食 | annular eclipse |
日偏食 | ji̍t-phian-si̍t | ji̍t-phian-si̍t | 日偏食 | partial eclipse |
月全食 | goe̍h-choân-si̍t | gue̍h-tsuân-si̍t | 月全食 | total lunar eclipse |
月偏食 | goe̍h-phian-si̍t | gue̍h-phian-si̍t | 月偏食 | partial lunar eclipse |
月圓 | goe̍h-îⁿ | gue̍h-înn | 滿月 | full moon |
新月 | sin-goe̍h | sin-gue̍h | 新月 | new moon |
月相 | goe̍h-siòng | gue̍h-siòng | 月相 | phase |
食季 | si̍t-kùi | si̍t-kuì | 食季 | eclipse season |
縮時攝影 | sok-sî-liap-iáⁿ | sok-sî-liap-iánn | 縮時攝影 | time-lapse |
復活島 | ho̍k-hoa̍t-tó | ho̍k-hua̍t-tó | 復活島 | Rapa Nui |