鬱金香星雲 kah 烏洞 天鵝座 X-1

Page(/daily/2024/08/20240828)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 鬱金香星雲 kah 烏洞 天鵝座 X-1

咱當時會當同齊看著 烏洞、鬱金香、kah 天鵝? 暗暝 ê 時陣,若是時間有拄好,而且你 ê 望遠鏡有指向 正確 ê 方向,按呢就看會著! 這个複雜 美麗 ê 鬱金香星雲 就 tī 天鵝座 方向 8000 光年遠 ê 所在。 Tī 天鵝座邊仔 ê OB3 星協 內底有 O 型星 HDE 227018。 這款少年高能 ê 恆星發出 紫外光輻射,kā 鬱金香星雲內底 ê 原子 離子化,產生發射線。 天文學家 Stewart Sharpless1959 年 編 ê 目錄 內底,kā 這陣 70 光年長 ê 星際氣體 kah 塗粉 叫做 Sh2-101這个視野 內底閣有 一粒烏洞 天鵝座 X-1。 伊其實是一粒 微類星體,是天頂上強 ê X-光 發射源 之一。 Tī 這个宇宙鬱金香花葉 ê 正爿,咱會當看著較暗較藍 ê 衝擊波前,彼是 ùi 藏 tī 星雲 內底 ê 烏洞 噴出來 ê 強力噴射流 驅動--ê。

[POJ] Ut-kim-hiong Seng-hûn kah O͘-tōng Thian-gô-chō X-1

Lán tang-sî ē-tàng tâng-chê khòaⁿ-tio̍h o͘-tōng, ut-kim-hiong, kah thian-gô? Àm-mê ê sî-chūn, nā-sī sî-kan ū tú-hó, jî-chhiáⁿ lí ê bōng-oán-kiàⁿ ū chí-hiòng chèng-khak ê hong-hiòng, án-ne to̍h khòaⁿ-ē-tio̍h! Chit-ê ho̍k-cha̍p bí-lē ê Ut-kim-hiong Seng-hûn to̍h tī Thian-gô-chō hong-hiòng 8000 kng-nî hn̄g ê só͘-chāi. Tī Thian-gô-chō piⁿ-á ê OB3 Seng-hia̍p lāi-té ū O-hêng-chhiⁿ HDE 227018. Chit-khoán siàu-liân ko-lêng ê hêng-chhiⁿ hoat-chhut chí-gōa-kng hok-siā, kā Ut-kim-hiong Seng-hûn lāi-té ê goân-chú lī-chí hòa, sán-seng hoat-siā sòaⁿ. Thian-bûn ha̍k-ka Stewart Sharpless tī 1959 nî pian ê bo̍k-lio̍k lāi-té, kā chit-ê 70 kng-nî tn̂g ê seng-chè khì-thé kah thô͘-hún kiò-chò Sh2-101. Chit-ê sī-iá lāi-té koh-ū chi̍t-lia̍p o͘-tōng Thian-gô-chō X-1. I kî-si̍t sī chi̍t-lia̍p bî lūi-chhiⁿ-thé, sī thiⁿ-téng siōng kiông ê X-kng hoat-siā-goân chi-it. Tī chit-ê ú-tiū ut-kim-hiong hoe-hio̍h ê chiàⁿ-pêng, lán ē-tàng khòaⁿ-tio̍h khah àm khah nâ ê chhiong-kek pho-chiân, he sī ùi chhàng tī seng-hûn lāi-té ê o͘-tōng phùn chhut-lâi ê kiông-le̍k phùn-siā-liû khu-tōng--ê.

[KIP] Ut-kim-hiong Sing-hûn kah Oo-tōng Thian-gô-tsō X-1

Lán tang-sî ē-tàng tâng-tsê khuànn-tio̍h oo-tōng, ut-kim-hiong, kah thian-gô? Àm-mê ê sî-tsūn, nā-sī sî-kan ū tú-hó, jî-tshiánn lí ê bōng-uán-kiànn ū tsí-hiòng tsìng-khak ê hong-hiòng, án-ne to̍h khuànn-ē-tio̍h! Tsit-ê ho̍k-tsa̍p bí-lē ê Ut-kim-hiong Sing-hûn to̍h tī Thian-gô-tsō hong-hiòng 8000 kng-nî hn̄g ê sóo-tsāi. Tī Thian-gô-tsō pinn-á ê OB3 Sing-hia̍p lāi-té ū O-hîng-tshinn HDE 227018. Tsit-khuán siàu-liân ko-lîng ê hîng-tshinn huat-tshut tsí-guā-kng hok-siā, kā Ut-kim-hiong Sing-hûn lāi-té ê guân-tsú lī-tsí huà, sán-sing huat-siā suànn. Thian-bûn ha̍k-ka Stewart Sharpless tī 1959 nî pian ê bo̍k-lio̍k lāi-té, kā tsit tīn 70 kng-nî tn̂g ê sing-tsè khì-thé kah thôo-hún kiò-tsò Sh2-101. Tsit-ê sī-iá lāi-té koh-ū tsi̍t-lia̍p oo-tōng Thian-gô-tsō X-1. I kî-si̍t sī tsi̍t-lia̍p bî luī-tshinn-thé, sī thinn-tíng siōng kiông ê X-kng huat-siā-guân tsi-it. Tī tsit-ê ú-tiū ut-kim-hiong hue-hio̍h ê tsiànn-pîng, lán ē-tàng khuànn-tio̍h khah àm khah nâ ê tshiong-kik pho-tsîan, he sī uì tshàng tī sing-hûn lāi-té ê oo-tōng phùn tshut-lâi ê kiông-li̍k phùn-siā-liû khu-tōng--ê.

[English] Tulip Nebula and Black Hole Cygnus X-1

When can you see a black hole, a tulip, and a swan all at once? At night -- if the timing is right, and if your telescope is pointed in the right direction. The complex and beautiful Tulip Nebula blossoms about 8,000 light-years away toward the constellation of Cygnus the Swan. Ultraviolet radiation from young energetic stars at the edge of the Cygnus OB3 association, including O star HDE 227018, ionizes the atoms and powers the emission from the Tulip Nebula. Stewart Sharpless cataloged this nearly 70 light-years across reddish glowing cloud of interstellar gas and dust in 1959, as Sh2-101. Also in the featured field of view is the black hole Cygnus X-1, which to be a microquasar because it is one of strongest X-ray sources in planet Earth's sky. Blasted by powerful jets from a lurking black hole, its fainter bluish curved shock front is only faintly visible beyond the cosmic Tulip's petals, near the right side of the frame.

詞彙學習

漢羅POJKIP華語English
鬱金香星雲Ut-kim-hiong seng-hûnUt-kim-hiong sing-hûn鬱金香星雲Tulip Nebula
烏洞o͘-tōngoo-tōng黑洞blackholoe
天鵝座Thian-gô-chōThian-gô-tsō天鵝座the constellation Cygnus
天鵝座 X-1Thian-gô-chō X-oneThian-gô-tsō X-one天鵝座 X-1Cygnus X-1
紫外光輻射chí-gōa-kng hok-siātsí-guā-kng hok-siā紫外光輻射ultraviolet radiation
OB3 星協OB-sam seng-hiapOB-sam sing-hiapOB3 星協OB3 association
O 型星O-hêng chhiⁿO-hîng tshinnO 型星O star
衝擊波前chhiong-kek-pho-chiântshiong-kik-pho-tsiân衝擊波前shock front
發射源hoat-siā-goânhuat-siā-guân發射源source
花葉hoe-hio̍hhue-hio̍h花瓣petal
微類星體bî lūi-chhiⁿ-thébî luī-tshinn-thé微類星體micoquasar
噴射流phùn-siā-liûphùn-siā-liû噴射流jet
Sh2-101Sh-two it-khòng-itSh-two it-khòng-itSh2-101Sh2-101
HDE 22701HDE jī-jī-chhit-khóng-itHDE jī-jī-tshit-khóng-itHDE 22701HDE 22701

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:月娘 kā 土星 食去矣! 明仔載 ê 圖:恆星工場 Messier 17