Hubble 翕--ê 肚胿仔星系

Page(/daily/2024/07/20240715)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] Hubble 翕--ê 肚胿仔星系

是按怎這个星系 ê 尾溜遮爾長? 這張相片是 ùi Hubble 影像資料庫 內底來--ê。 這个戲劇性 ê 美麗相片,是 捲螺仔星系 Arp 188,肚胿仔星系。 這尾 宇宙肚胿仔 是 tī 天龍座 方向,離咱 4.2 億光年遠 ê 所在。 伊有 引人注意 ê 尾溜,差不多有 28 萬 光年 長,閣有光爍爍 ê 大質量 藍色星團。 有一款 講法 是,這進前應該是有一粒 較實密 ê 外來星系 ùi Arp 188 面頭前行過,ùi 正爿行到倒爿,去予 肚胿仔星系 ê 引力 搝到後面去。 In 兩粒星系 接近 ê 時陣,引潮力 kā 捲螺仔星系 內底 ê 恆星、氣體、塗粉 攏 搝搝出來,變做這條壯麗 ê 尾溜。 外來 星系應該是 tī 肚胿仔星系 後壁 30 萬光年遠 ê 所在,就 tī 相片正爿頂懸,捲螺仔手骨 頭前。 肚胿仔星系 就 kah 伊 ê 仝款,年歲較大了後,伊 ê 尾溜 就會無去矣。 尾溜內底 ê 星團會變做 這个大粒捲螺仔星系 ê 細粒衛星星系。

[POJ] Hubble hip--ê Tō͘-koai-á Seng-hē

Sī-án-chóaⁿ chit-ê seng-hē ê bóe-liu chiah-nī tn̂g? Chit-tiuⁿ siòng-phìⁿ sī ùi Hubble iáⁿ-siōng chu-liāu-khò͘ lāi-té lâi--ê. Chit-ê hì-kio̍k sèng ê bí-lē siòng-phìⁿ, sī kńg-lê-á seng-hē Arp 188, Tō͘-koai-á Seng-hē. Chit bóe ú-tiū tō͘-koai-á sī tī Thian-liông-chō hong-hiòng, lī lán 4.2 ek kng-nî hn̄g ê só͘-chāi. I ū ín-lâng chù-ì ê bóe-liu, chha-put-to ū 28 bān kng nî tn̂g, koh-ū kng-sih-sih ê tōa chit-liōng nâ-sek seng-thoân. Ū chi̍t-khoán kóng-hoat sī, che chìn-chêng eng-kai sī ū chi̍t-lia̍p khah cha̍t-ba̍t ê gōa-lâi seng-hē ùi Arp 188 bīn-thâu-chêng kiâⁿ--kòe, ùi chiàⁿ-pêng kiâⁿ kàu tò-pêng, khì hō͘ Tō͘-koai-á Seng-hē ê ín-le̍k giú kàu āu-bīn khì. In nn̄g lia̍p seng-hē chiap-kīn ê sî-chūn, ín-tiau-le̍k kā kńg-lê-á seng-hē lāi-té ê hêng-chhiⁿ, khì-thé, thô͘-hún lóng giú-giú chhut-lâi, piàn-chò chit tiâu chòng-lē ê bóe-liu. Gōa-lâi seng-hē eng-kai sī tī Tō͘-koai-á Seng-hē āu-piah 30 bān kng-nî hn̄g ê só͘-chāi, to̍h tī siòng-phìⁿ chiàⁿ-pêng téng-koân, kńg-lê-á chhiú-kut thâu-chêng. Tō͘-koai-á Seng-hē to̍h kah i ê miâ kāng-khoán, nî-hòe khah tōa liáu-āu, i ê bóe-liu to̍h ē bô--khì--ah. Bóe-liu lāi-té ê seng-thoân ē piàn-chò chit-ê tōa-lia̍p kńg-lê-á seng-hē ê sè-lia̍p ōe-chhiⁿ seng-hē.

[KIP] Hubble hip--ê Tōo-kuai-á Sing-hē

Sī-án-tsuánn tsit-ê sing-hē ê bué-liu tsiah-nī tn̂g? Tsit-tiunn siòng-phìnn sī uì Hubble iánn-siōng tsu-liāu-khòo lāi-té lâi--ê. Tsit-ê hì-kio̍k sìng ê bí-lē siòng-phìnn, sī kńg-lê-á sing-hē Arp 188, Tōo-kuai-á Sing-hē. Tsit bué ú-tiū tōo-kuai-á sī tī Thian-liông-tsō hong-hiòng, lī lán 4.2 ik kng-nî hn̄g ê sóo-tsāi. I ū ín-lâng tsù-ì ê bué-liu, tsha-put-to ū 28 bān kng nî tn̂g, koh-ū kng-sih-sih ê tuā tsit-liōng nâ-sik sing-thuân. Ū tsi̍t-khuán kóng-huat sī, tse tsìn-tsîng ing-kai sī ū tsi̍t-lia̍p khah tsa̍t-ba̍t ê guā-lâi sing-hē uì Arp 188 bīn-thâu-tsîng kiânn--kuè, uì tsiànn-pîng kiânn kàu tò-pîng, khì hōo Tōo-kuai-á Sing-hē ê ín-li̍k giú kàu āu-bīn khì. In nn̄g lia̍p sing-hē tsiap-kīn ê sî-tsūn, ín-tiau-li̍k kā kńg-lê-á sing-hē lāi-té ê hîng-tshinn, khì-thé, thôo-hún lóng giú-giú tshut-lâi, piàn-tsò tsit tiâu tsòng-lē ê bué-liu. Guā-lâi sing-hē ing-kai sī tī Tōo-kuai-á Sing-hē āu-piah 30 bān kng-nî hn̄g ê sóo-tsāi, to̍h tī siòng-phìnn tsiànn-pîng tíng-kuân, kńg-lê-á tshiú-kut thâu-tsîng. Tōo-kuai-á Sing-hē to̍h kah i ê miâ kāng-khuán, nî-huè khah tuā liáu-āu, i ê bué-liu to̍h ē bô--khì--ah. Bué-liu lāi-té ê sing-thuân ē piàn-tsò tsit-ê tuā-lia̍p kńg-lê-á sing-hē ê sè-lia̍p uē-tshinn sing-hē.

[English] The Tadpole Galaxy from Hubble

Why does this galaxy have such a long tail? In this stunning vista, based on image data from the Hubble Legacy Archive, distant galaxies form a dramatic backdrop for disrupted spiral galaxy Arp 188, the Tadpole Galaxy. The cosmic tadpole is a mere 420 million light-years distant toward the northern constellation of the Dragon (Draco). Its eye-catching tail is about 280 thousand light-years long and features massive, bright blue star clusters. One story goes that a more compact intruder galaxy crossed in front of Arp 188 - from right to left in this view - and was slung around behind the Tadpole by their gravitational attraction. During the close encounter, tidal forces drew out the spiral galaxy's stars, gas, and dust forming the spectacular tail. The intruder galaxy itself, estimated to lie about 300 thousand light-years behind the Tadpole, can be seen through foreground spiral arms at the upper right. Following its terrestrial namesake, the Tadpole Galaxy will likely lose its tail as it grows older, the tail's star clusters forming smaller satellites of the large spiral galaxy.

詞彙學習

漢羅POJKIP華語English
Arp 188Arp it-pat-patArp it-pat-patArp 188Arp 188
肚胿仔星雲Tō͘-koai-á seng-hûnTōo-kuai-á sing-hûn蝌蚪星雲Tadpole Nebula
捲螺仔星系kńg-lê-á seng-hēkńg-lê-á sing-hē螺旋星系spiral galaxy
捲螺仔手骨kńg-lê-á chhiú-kutkńg-lê-á tshiú-kut螺旋手臂、旋臂spiral arm
星團seng-thoânsing-thuân星團star cluster
外來星系gōa-lâi seng-hēguā-lâi sing-hē入侵星系intruder galaxy
衛星星系ōe-chhiⁿ seng-hēuē-tshinn sing-hē衛星星系satellite galaxies
天龍座Thian-lêng-chōThian-lîng-tsō天龍座Draco
引潮力ín-tiâu-le̍kín-tiâu-li̍k引潮力gravitational tidal force

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:無去挵著星系 ê 流星 明仔載 ê 圖:彗星形雲球