一月 ê 狼月

Page(/daily/2024/02/20240213)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 一月 ê 狼月

頂個月你敢有看著月圓? 平均來講,地球 天頂逐個月攏會出現一擺 月圓。 這是因為 月球 踅伊 ê 母行星 一輾,愛開 一個月 ê 時間,這會經過一个完整 ê 月相 週期。 了後,伊會閣轉來用伊去予日光照予光 ê 彼半爿,面對地球。 Tī 足濟 原住民文化內底,每一个月圓攏有一个名,頂擺 ê 月圓,有叫做 冰月–ê、O͘-thá-khuh 月–ê、嘛有叫做 恬月–ê。 新曆 ê 一月,有一寡文化嘛 kā 頭一个月圓號做 狼月,算是對這个會吼 ê 有名動物 致敬。 這張 頂個月 ê 狼月,是 tī 意大利 Alps 山脈翕–ê,是 kā 長時間 kah 短時間 ê 感光影像合成 ê 相片。 這張影像會遮爾 引人注目,是因為 tùi 一寡人來講,踅 tī 月娘四箍圍仔 ê 雲,就親像是狼 ê 喙,欲 kā 狼月 吞落去。 毋過嘛有人認為講,這是狼 ê 目睭。

[POJ] It-goe̍h ê Lông-goe̍h

Téng kò goe̍h lí kám-ū khòaⁿ-tio̍h goe̍h-îⁿ? Pêng-kun lâi-kóng, Tē-kiû thiⁿ-téng ta̍k kò goe̍h lóng ē chhut-hiān chi̍t-pái goe̍h-îⁿ. Che-sī in-ūi goe̍h-kiû se̍h i ê bú-kiâⁿ-chheⁿ chi̍t liàn, ài khai chi̍t kò goe̍h ê sî-kan, che ē keng-kòe chi̍t-ê oân-chéng ê goe̍h-siòng chiu-kî. Liáu-āu, i ē koh tńg-lâi iōng i khì hō͘ ji̍t-kng chiò hō͘ kng ê hit pòaⁿ-pêng, bīn-tùi Tē-kiû. Tī chiok chē goân-chū-bîn bûn-hòa lāi-té, múi chi̍t-ê goe̍h-îⁿ lóng-ū chi̍t-ê miâ, téng-pái ê goe̍h-îⁿ, ū kiò-chò Peng-goe̍h–ê, O͘-thá-khuh goe̍h–ê, mā ū kiò-chò Tiām-goe̍h–ê. Sin-le̍k ê It-goe̍h, ū chi̍t-kóa bûn-hòa mā kā thâu-chi̍t-ê goe̍h-îⁿ hō-chò Lông-goe̍h, sǹg-sī tùi chit-ê ē háu ê ū-miâ tōng-bu̍t tì-kèng. Chit-tiuⁿ téng kò goe̍h ê Lông-goe̍h, sī tī I-tá-lī Alps soaⁿ-me̍h hip–ê, sī kā tn̂g sî-kan kah té sî-kan ê kám-kng iáⁿ-siōng ha̍p-sêng ê siòng-phìⁿ. Chit-tiuⁿ iáⁿ-siōng ē chiah-nī ín-lâng chù-bo̍k, sī in-ūi tùi chi̍t kóa lâng lâi-kóng, se̍h tī goe̍h-niû sì-kho͘-ûi-á ê hûn, to̍h chhin-chhiūⁿ sī lông ê chhùi, beh kā Lông-goe̍h thun lo̍h-khì. M̄-koh mā ū-lâng jīn-ûi kóng, che-sī lông ê ba̍k-chiu.

[KIP] It-gue̍h ê Lông-gue̍h

Tíng kò gue̍h lí kám-ū khuànn-tio̍h gue̍h-înn? Pîng-kun lâi-kóng, Tē-kiû thinn-tíng ta̍k kò gue̍h lóng ē tshut-hiān tsi̍t-pái gue̍h-înn. Tse-sī in-uī gue̍h-kiû se̍h i ê bú-kiânn-tshenn tsi̍t liàn, ài khai tsi̍t kò gue̍h ê sî-kan, tse ē king-kuè tsi̍t-ê uân-tsíng ê gue̍h-siòng tsiu-kî. Liáu-āu, i ē koh tńg-lâi iōng i khì hōo ji̍t-kng tsiò hōo kng ê hit puànn-pîng, bīn-tuì Tē-kiû. Tī tsiok tsē guân-tsū-bîn bûn-huà lāi-té, muí tsi̍t-ê gue̍h-înn lóng-ū tsi̍t-ê miâ, tíng-pái ê gue̍h-înn, ū kiò-tsò Ping-gue̍h–ê, Oo-thá-khuh gue̍h–ê, mā ū kiò-tsò Tiām-gue̍h–ê. Sin-li̍k ê It-gue̍h, ū tsi̍t-kuá bûn-huà mā kā thâu-tsi̍t-ê gue̍h-înn hō-tsò Lông-gue̍h, sǹg-sī tuì tsit-ê ē háu ê ū-miâ tōng-bu̍t tì-kìng. Tsit-tiunn tíng kò gue̍h ê Lông-gue̍h, sī tī I-tá-lī Alps suann-me̍h hip–ê, sī kā tn̂g sî-kan kah té sî-kan ê kám-kng iánn-siōng ha̍p-sîng ê siòng-phìnn. Tsit-tiunn iánn-siōng ē tsiah-nī ín-lâng tsù-bo̍k, sī in-uī tuì tsi̍t kuá lâng lâi-kóng, se̍h tī gue̍h-niû sì-khoo-uî-á ê hûn, to̍h tshin-tshiūnn sī lông ê tshuì, beh kā Lông-gue̍h thun lo̍h-khì. M̄-koh mā ū-lâng jīn-uî kóng, tse-sī lông ê ba̍k-tsiu.

[English] A January Wolf Moon

Did you see the full moon last month? During every month, on average, a full moon occurs in the skies over planet Earth. This is because the Moon takes a month to complete another orbit around our home planet, goes through all of its phases, and once again has its entire Earth-facing half lit by reflected sunlight. Many indigenous cultures give each full moon a name, and this past full moon’s names include the Ice Moon, the Stay at Home Moon, and the Quiet Moon. Occurring in January on the modern western calendar, several cultures have also named the most recent full moon the Wolf Moon, in honor of the famous howling animal. Featured here above the Italian Alps mountains, this past Wolf Moon was captured in combined long and short exposure images. The image is striking because, to some, the surrounding clouds appear as a wolf’s mouth ready to swallow the Wolf Moon, while others see the Moon as a wolf’s eye.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【狼月】Lông-goe̍h/Lông-gue̍h/狼月/the Wolf Moon
  • 【母行星】bú-kiâⁿ-chheⁿ/bú-kiânn-tshenn/母行星/home planet
  • 【月相】goe̍h-siòng/gue̍h-siòng/月相/moon phase
  • 【冰月】Peng-goe̍h/Ping-gue̍h/冰月/the Ice Moon
  • 【O͘-thá-khuh 月】O͘-thá-khuh goe̍h/O͘-thá-khuh gue̍h/宅月/the Stay at Home Moon
  • 【恬月】Tiām-goe̍h/Tiām-gue̍h/靜月/the Quiet Moon
  • 【意大利】I-tá-lī/I-tá-lī/義大利/Italy

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:行星形星雲 HFG1 kah Abell 6 明仔載 ê 圖:玫瑰星雲 ê 深空影像