青藍色仙境 kah 天頂 ê 銀河

Page(/daily/2023/05/20230529)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 青藍色仙境 kah 天頂 ê 銀河

是啥物物件 tī 遐咧發光? 這个答案 愛看你是咧講海?抑是咧講天? Tī 海 lih,這个特別 ê 藍光是 生物發出 ê 光。 講較詳細咧,發光 ê 是一款 夜光蟲,伊是單細胞浮游生物,是因為去予海湧波浪拍 kah 精神起來,才會發光。 In 就是一般咱咧講 ê 藍色目屎。 浮游生物 用 in 發 ê 光 來阻擋 這寡 欲食 in ê 生物。 這个 tī 2 月中 出現 tiàm Maldives 島 ê 現象是遮爾強烈,連天文攝影師嘛講,這是一个 青藍色 ê 仙境。 毋過咱若是看 tùi 天頂去,應該會看著咱較熟似 ê 恆星 kah 星雲 leh 發光。 Ùi 去予燈火照 kah 足光 ê 青色植物 後壁 peh 起來 ê 白色光帶,是有幾若十億粒 恆星 ê 銀河系 中央盤。 咱閣會當 tī 天頂看著 ê 是,倒爿 ê 半人馬座 ω 星團,kah 中央彼个有名 ê 南十字 星群。 相片內底有一寡發紅光 ê 星雲,包括 tī 正爿中央 較光 ê 船底座星雲,kah 正爿頂較大範圍 ê Gum 星雲

[POJ] Chhiⁿ-nâ-sek sian-kéng kah Thiⁿ-téng ê Gîrn-hô

Sī siáⁿ-mih mi̍h-kiāⁿ tī-hia leh hoat-kng? Chit-ê tap-àn ài khòaⁿ lí sī leh kóng hái? A̍h-sī leh kóng thiⁿ? Tī hái lih, chit-ê te̍k-pa̍t ê nâ-kng sī seng-bu̍t hoat-chhut ê kng. Kóng khah siông-sè leh, hoat-kng ê sī chi̍t-khoán iā-kng-thâng, i sī tan-sè-pau phû-iû seng-bu̍t, sī in-ūi khì hō͘ hái-éng pho-lōng phah kah cheng-sîn khí-lâi, chiah-ē hoat-kng. In tio̍h-sī it-poaⁿ lán leh kóng ê nâ-sek ba̍k-sái. Phû-iû seng-bu̍t iōng in hoat ê kng lâi chó͘-tòng chit-kóa beh chia̍h in ê seng-bu̍t. Chit-ê tī 2 ge̍h-tiong chhut-hiān tiàm Maldives tó ê hiān-siōng sī chiah-nī kiông, liân thian-bûn liap-iáⁿ-su mā kóng, che sī chi̍t-ê chhiⁿ-nâ-sek ê sian-kéng. M̄-koh lán nā-sī khòaⁿ tùi thiⁿ-téng khì, eng-kai ē khòaⁿ-tio̍h lán khah se̍k-sāi ê hêng-chhiⁿ kah seng-hûn leh hoat-kng. Ùi khì hō͘ teng-hóe chiàu-kah chiok kng ê chhiⁿ-sek si̍t-bu̍t āu-piah peh–khí-lâi ê pe̍h-sek kng-tòa,sī ū kúi-nā cha̍p-ek lia̍p hêng-chhiⁿ ê gîrn-hô-hē tiong-ng-pôaⁿ. Lán koh ē-tàng tī thiⁿ-téng khòaⁿ–tio̍h ê, ū tò-pêng ê Poàn-jîn-má chō ω seng-thoân, kah tiong-ng hit-ê ū-miâ ê Lâm-si̍p-jī seng-kûn. Siòng-phìⁿ lāi-té ū chi̍t-kóa hoat âng-kng ê seng-hûn, pau-koat tī chiàⁿ-pêng tiong-ng khah kng ê chûn té chō seng-hûn, kah chiàⁿ-pêng téng-koân khah tōa hoān-ûi ê Gum seng-hûn.

[KIP] Tshinn-nâ-sik sian-kíng kah Thinn-tíng ê Gîrn-hô

Sī siánn-mih mi̍h-kiānn tī-hia leh huat-kng? Tsit-ê tap-àn ài khuànn lí sī leh kóng hái? A̍h-sī leh kóng thinn? Tī hái lih, tsit-ê ti̍k-pa̍t ê nâ-kng sī sing-bu̍t huat-tshut ê kng. Kóng khah siông-sè leh, huat-kng ê sī tsi̍t-khuán iā-kng-thâng, i sī tan-sè-pau phû-iû sing-bu̍t, sī in-uī khì hōo hái-íng pho-lōng phah kah tsing-sîn khí-lâi, tsiah-ē huat-kng. In tio̍h-sī it-puann lán leh kóng ê nâ-sik ba̍k-sái. Phû-iû sing-bu̍t iōng in huat ê kng lâi tsóo-tòng tsit-kuá beh tsia̍h in ê sing-bu̍t. Tsit-ê tī 2 ge̍h-tiong tshut-hiān tiàm Maldives tó ê hiān-siōng sī tsiah-nī kiông, liân thian-bûn liap-iánn-su mā kóng, tse sī tsi̍t-ê tshinn-nâ-sik ê sian-kíng. M̄-koh lán nā-sī khuànn tuì thinn-tíng khì, ing-kai ē khuànn-tio̍h lán khah si̍k-sāi ê hîng-tshinn kah sing-hûn leh huat-kng. Uì khì hōo ting-hué tsiàu-kah tsiok kng ê tshinn-sik si̍t-bu̍t āu-piah peh–khí-lâi ê pe̍h-sik kng-tuà,sī ū kuí-nā tsa̍p-ik lia̍p hîng-tshinn ê gîrn-hô-hē tiong-ng-puânn. Lán koh ē-tàng tī thinn-tíng khuànn–tio̍h ê, ū tò-pîng ê Puàn-jîn-má tsō ω sing-thuân, kah tiong-ng hit-ê ū-miâ ê Lâm-si̍p-jī sing-kûn. Siòng-phìnn lāi-té ū tsi̍t-kuá huat âng-kng ê sing-hûn, pau-kuat tī tsiànn-pîng tiong-ng khah kng ê tsûn té tsō sing-hûn, kah tsiànn-pîng tíng-kuân khah tuā huān-uî ê Gum sing-hûn.

[English] Milky Way over a Turquoise Wonderland

What glows there? The answer depends: sea or sky? In the sea, the unusual blue glow is bioluminescence. Specifically, the glimmer arises from Noctiluca scintillans, single-celled plankton stimulated by the lapping waves. The plankton use their glow to startle and illuminate predators. This mid-February display on an island in the Maldives was so intense that the astrophotographer described it as a turquoise wonderland. In the sky, by contrast, are the more familiar glows of stars and nebulas. The white band rising from the artificially-illuminated green plants is created by billions of stars in the central disk of our Milky Way Galaxy. Also visible in the sky is the star cluster Omega Centauri, toward the left, and the famous Southern Cross asterism in the center. Red-glowing nebulas include the bright Carina Nebula, just right of center, and the expansive Gum Nebula on the upper right.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【青藍色仙境】chheⁿ-nâ-sek sian-kéng/tshinn-nâ-sik sian-kíng/藍綠色仙境/turquoise wonderland
  • 【夜光蟲】iā-kng-thâng/iā-kng-thâng/夜光蟲/Noctiluca scintillans
  • 【單細胞】tan-sè-pau/tan-sè-pau/單細胞/single-celled
  • 【浮游生物】phû-iû-seng-bu̍t/phû-iû-sing-bu̍t/浮游生物/plankton
  • 【藍色目屎】Nâ-sek Ba̍k-sái/Nâ-sik Ba̍k-sái/藍色眼淚/Blue Tears
  • 【銀河系】Gîrn-hô-hē/Gîrn-hô-hē/銀河系/Milky Way Galaxy
  • 【中央盤】tiong-ng-pôaⁿ/tiong-ng-puânn/中央盤/central disk
  • 【半人馬座 ω】Poàn-jîn-má-chō Omega/Puàn-jîn-má-tsō Omega/半人馬座 ω/Omega Centauri
  • 【星團】seng-thoân/sing-thuân/星團/star cluster
  • 【南十字星群】Lâm-si̍p-jī seng-kûn/Lâm-si̍p-jī sing-kûn/南十字星群/Southern Cross asterism
  • 【船底座星雲】Chûn-té-chō/Tsûn-té-tsō/船底座星雲/Carina Nebula
  • 【Gum 星雲】Gum seng-hûn/Gum sing-hûn/古姆星雲/Gum Nebula

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:小行星 Ida kah 伊 ê 衛星 Dactyl 明仔載 ê 圖:M27:啞鐘星雲