Olympus 山:太陽系上大 ê 火山

Page(/daily/2023/04/20230404)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] Olympus 山:太陽系上大 ê 火山

太陽系上大 ê 火山 tī 火星。 雖罔講 Olympus 山 比地球 ê 聖母峰 較懸三倍,毋過 對地球人來講 伊袂傷歹 peh,因為這粒火山袂傷崎,火星 ê 重力嘛無遐爾強。 是講 Olympus 山 ê 範圍比 規个 夏威夷 ê 火山鍊 範圍閣較大,毋過平均來講,Olympus 山 無蓋崎,一擺才 peh 懸幾若度爾爾。 Olympus 山 是一粒足大 ê 盾形火山,是足久以前 ê 流體熔岩 做–出來–ê。 這是因為火星有 相對靜態 ê 表面地殼,予伊有法度 tī 久長 ê 時間內,沓沓仔疊出這粒火山。 上尾一擺 ê 火山 爆發,應該是 2500 萬年前發生–ê。 這張影像 是 歐洲太空總署 (ESA) ê 火星快車 機器人太空船 翕–ê。 伊這馬猶繼續踅火星這粒 紅色行星 咧行。

[POJ] Olympus soaⁿ: Thài-iông-hē siōng tōa ê Hóe-soaⁿ

Thài-iông-hē siōng tōa ê hóe-soaⁿ tī Hóe-chheⁿ. Sui-bóng kóng Olympus soaⁿ pí Tē-kiû ê Sèng-bú-hong khah koân saⁿ pōe, m̄-koh tùi Tē-kiû-lâng lâi kóng i bōe siuⁿ pháiⁿ peh, in-ūi chit-lia̍p hóe-soaⁿ bōe siuⁿ kiā, Hóe-chheⁿ ê tiōng-le̍k mā bô hiah-nī kiông. Sī kóng Olympus soaⁿ ê hoān-ûi pí kui-ê Hā-óa-ih ê hóe-soaⁿ-liān hoān-ûi koh khah tōa, m̄-koh pêng-kun lâi kóng, Olympus soaⁿ bô kài kiā, chi̍t-pái chiah peh-koân kúi-ā tō͘ niā-niā. Olympus soaⁿ sī chi̍t-lia̍p chiok tōa ê tún-hêng hóe-soaⁿ, sī chiok kú í-chêng ê liû-thé iông-giâm chò–chhut-lâi–ê. Che sī in-ūi Hóe-chheⁿ ū siong-tùi chēng-thài ê piáu-bīn tē-khak, hô͘ i ū hoat-tō͘ tī kú-tn̂g ê sî-kan lāi, tau̍h-tau̍h-á tha̍h-chhut chit-lia̍p hóe-soaⁿ. Siōng bóe chi̍t-pái ê hóe-soaⁿ po̍k-hoat, èng-kai sī 2500 bān nî-chêng hoat-seng–ê. Chit-tiuⁿ iáⁿ-siōng sī Au-chiu Thài-khong Chóng-sú (ESA) ê Hóe-chheⁿ Khoài-chhia ke-khì-lâng thài-khong-chûn hip–ê. I chit-má iáu kè-sio̍k se̍h Hóe-chheⁿ chit-lia̍p âng-sek kiâⁿ-chheⁿ leh kiâⁿ.

[KIP] Olympus suann: Thài-iông-hē siōng tuā ê Hué-suann

Thài-iông-hē siōng tuā ê hué-suann tī Hué-tshenn. Sui-bóng kóng Olympus suann pí Tē-kiû ê Sìng-bú-hong khah kuân sann puē, m̄-koh tuì Tē-kiû-lâng lâi kóng i buē siunn pháinn peh, in-uī tsit-lia̍p hué-suann buē siunn kiā, Hué-tshenn ê tiōng-li̍k mā bô hiah-nī kiông. Sī kóng Olympus suann ê huān-uî pí kui-ê Hā-uá-ih ê hué-suann-liān huān-uî koh khah tuā, m̄-koh pîng-kun lâi kóng, Olympus suann bô kài kiā, tsi̍t-pái tsiah peh-kuân kuí-ā tōo niā-niā. Olympus suann sī tsi̍t-lia̍p tsiok tuā ê tún-hîng hué-suann, sī tsiok kú í-tsîng ê liû-thé iông-giâm tsò–tshut-lâi–ê. Tse sī in-uī Hué-tshenn ū siong-tuì tsīng-thài ê piáu-bīn tē-khak, hôo i ū huat-tōo tī kú-tn̂g ê sî-kan lāi, ta̍uh-ta̍uh-á tha̍h-tshut tsit-lia̍p hué-suann. Siōng bué tsi̍t-pái ê hué-suann po̍k-huat, ìng-kai sī 2500 bān nî-tsîng huat-sing–ê. Tsit-tiunn iánn-siōng sī Au-tsiu Thài-khong Tsóng-sú (ESA) ê Hué-tshenn Khuài-tshia ke-khì-lâng thài-khong-tsûn hip–ê. I tsit-má iáu kè-sio̍k se̍h Hué-tshenn tsit-lia̍p âng-sik kiânn-tshenn leh kiânn.

[English] Olympus Mons: Largest Volcano in the Solar System

The largest volcano in our Solar System is on Mars. Although three times higher than Earth’s Mount Everest, Olympus Mons will not be difficult for humans to climb because of the volcano’s shallow slopes and Mars’ low gravity. Covering an area greater than the entire Hawaiian volcano chain, the slopes of Olympus Mons typically rise only a few degrees at a time. Olympus Mons is an immense shield volcano, built long ago by fluid lava. A relatively static surface crust allowed it to build up over time. Its last eruption is thought to have been about 25 million years ago. The featured image was taken by the European Space Agency’s robotic Mars Express spacecraft currently orbiting the Red Planet.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【Olympus 山】Olympus soaⁿ/Olympus suann/奧林匹斯山/Olympus Mons
  • 【聖母峰】Sèng-bú-hong/Sìng-bú-hong/聖母峰/Mount Everest
  • 【太陽系】Thài-iông-hē/Thài-iông-hē/太陽系/Solar System
  • 【火星】Hóe-chheⁿ/Hué-tshenn/火星/Mars
  • 【重力】tiōng-le̍k/tiōng-li̍k/重力/gravity
  • 【火山鍊】hóe-soaⁿ-liān/hué-suann-liān/火山鏈/volcano chain
  • 【盾形火山】tún-hêng hóe-soaⁿ/tún-hîng hué-suann/盾形火山/shield volcano
  • 【流體】liû-thé/liû-thé/流體/fluid
  • 【熔岩】iông-giâm/iông-giâm/熔岩 (流出地表–ê)/lava
  • 【岩漿】giâm-chiuⁿ/giâm-tsiunn/岩漿 (地殼內底–ê)/magma
  • 【靜態】chēng-thài/tsīng-thài/靜態/static
  • 【表面地殼】piáu-bīn tē-khak/piáu-bīn tē-khak/表面地殼/surface crust
  • 【歐洲太空總署】Au-chiu Thài-khong Chóng-sú/Au-tsiu Thài-khong Tsóng-sú/歐洲太空總署/the European Space Agency (ESA)
  • 【火星快車太空船】Hóe-chheⁿ Khoài-chhia thài-khong-chûn/Hué-tshenn Khuài-tshia thài-khong-tsûn/火星快車太空船/Mars Express spacecraft
  • 【爆發】po̍k-hoat/po̍k-huat/爆發/eruption
  • 【夏威夷】Hā-óa-ih/Hā-uá-ih/夏威夷/Hawaii

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:銀河中心電波弧 明仔載 ê 圖:Rubin ê 星系