氣體 kah 塗粉 內底 ê 肚胿仔星雲

Page(/daily/2022/12/20221219)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 氣體 kah 塗粉 內底 ê 肚胿仔星雲

是啥物代誌予肚胿仔星雲遮爾鬧熱? 是恆星形成活動啦! 有厚塗粉發射線 ê 肚胿仔 星雲 IC 410 離咱有 1 萬 2000 光年 遠,就 tī 北天 ê 車夫 星座,御夫座 遐。 這个發光雲有超過 100 光年闊。 伊是去予藏 tī 星雲內底 ê 開放星團 NGC 1893 ê 恆星風 kah 輻射 雕出來 ê 形體。 伊是 400 萬年前 才拄 tī 星際雲內底形成–ê。 規个恆星形成雲內底攏是足光、拄生出來 ê 恆星。 注意看 這張圖 ê 倒爿下跤,有兩个較實密 ê 物質流,當咧離開星雲中心。 這寡 宇宙肚胿仔IC 410 內底有機會形成新恆星 ê 所在,in 差不多有 10 光年長。 這張影像是 kā 硫磺 (紅色)、水素 (青色)、kah 酸素 (藍色) 氣體 ê 發射線加強 ê 結果,毋過已經 kā 恆星用數位處理 ê 方式 kā 提掉矣

[POJ] Khì-thé kah Thô͘-hún lāi-té ê Tō͘-koai-á seng-hûn

Sī siáⁿ-mih tāi-chì hō͘ Tō͘-koai-á seng-hûn chiah-nī lāu-jia̍t? Sī hêng-chhiⁿ hêng-sêng oa̍h-tāng lah! Ū kāu thô͘-hún hoat-siā-sòaⁿ ê Tō͘-koai-á seng-hûn IC 410 lī lán ū 1 bān 2000 kng-nî khoah, to̍h tī pak-thian ê chhia-hu seng-chō, Gū-hu-chō hiah. Chit ê hoat-kng-hûn ū chhiau-kòe 100 kng-nî khoah. I sī khì hō͘ chhàng tī seng-hûn lāi-té ê khai-hòng-seng-thoân NGC 1893 ê hêng-chhiⁿ-hong kah hok-siā tiau–chhut-lâi ê hêng-thé. I sī 400 bān nî-chêng chiah tú tī seng-chè-hûn lāi-té hêng-sêng–ê. Kui ê hêng-chhiⁿ hêng-sêng-hûn lāi-té lóng sī chiok kng, tú siⁿ–chhut-lâi ê hêng-chhiⁿ. Chù-ì khòaⁿ chit tiuⁿ tô͘ ê tò-pêng ē-kha, ū nn̄g-ê khah cha̍t-ba̍t ê bu̍t-chit-liû, tng-leh lī-khui seng-hûn tiong-sim. Chit-kóa ú-tiū tō͘-koai-á sī IC 410 lāi-té ū ki-hōe hêng-sêng sin hêng-chhiⁿ ê só͘-chāi, in chha-put-to ū 10 kng-nî tn̂g. Chit tiuⁿ iáⁿ-siōng sī kā liû-hông (âng-sek), chúi-sò͘ (chhiⁿ-sek), kah sàng-sò͘ (nâ-sek) khì-thé ê hoat-siā-sòaⁿ ka-kiông ê kiat-kò͘, m̄-koh í-keng kā hêng-chhiⁿ iōng só͘-ūi chhú-lí ê hong-sek kā the̍h-tiāu–ah.

[KIP] Khì-thé kah Thôo-hún lāi-té ê Tōo-kuai-á sing-hûn

Sī siánn-mih tāi-tsì hōo Tōo-kuai-á sing-hûn tsiah-nī lāu-jia̍t? Sī hîng-tshinn hîng-sîng ua̍h-tāng lah! Ū kāu thôo-hún huat-siā-suànn ê Tōo-kuai-á sing-hûn IC 410 lī lán ū 1 bān 2000 kng-nî khuah, to̍h tī pak-thian ê tshia-hu sing-tsō, Gū-hu-tsō hiah. Tsit ê huat-kng-hûn ū tshiau-kuè 100 kng-nî khuah. I sī khì hōo tshàng tī sing-hûn lāi-té ê khai-hòng-sing-thuân NGC 1893 ê hîng-tshinn-hong kah hok-siā tiau–tshut-lâi ê hîng-thé. I sī 400 bān nî-tsîng tsiah tú tī sing-tsè-hûn lāi-té hîng-sîng–ê. Kui ê hîng-tshinn hîng-sîng-hûn lāi-té lóng sī tsiok kng, tú sinn–tshut-lâi ê hîng-tshinn. Tsù-ì khuànn tsit tiunn tôo ê tò-pîng ē-kha, ū nn̄g-ê khah tsa̍t-ba̍t ê bu̍t-tsit-liû, tng-leh lī-khui sing-hûn tiong-sim. Tsit-kuá ú-tiū tōo-kuai-á sī IC 410 lāi-té ū ki-huē hîng-sîng sin hîng-tshinn ê sóo-tsāi, in tsha-put-to ū 10 kng-nî tn̂g. Tsit tiunn iánn-siōng sī kā liû-hông (âng-sik), tsuí-sòo (tshinn-sik), kah sàng-sòo (nâ-sik) khì-thé ê huat-siā-suànn ka-kiông ê kiat-kòo, m̄-koh í-king kā hîng-tshinn iōng sóo-uī tshú-lí ê hong-sik kā the̍h-tiāu–ah.

[English] The Tadpole Nebula in Gas and Dust

What’s causing the commotion in the Tadpole Nebula? Star formation. Dusty emission in the Tadpole Nebula, IC 410, lies about 12,000 light-years away in the northern constellation of the Charioteer (Auriga). The cloud of glowing gas is over 100 light-years across, sculpted by stellar winds and radiation from embedded open star cluster NGC 1893. Formed in the interstellar cloud a mere 4 million years ago, bright newly formed cluster stars are seen all around the star-forming nebula. Notable on the lower-right of the featured image are two relatively dense streamers of material trailing away from the nebula’s central regions. Potentially sites of ongoing star formation in IC 410, these cosmic tadpole shapes are about 10 light-years long. The image was processed highlighting the emission from sulfur (red), hydrogen (green), and oxygen (blue) gas – but with the stars digitally removed.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【肚胿仔星雲】Tō͘-koai-á seng-hûn/Tōo-kuai-á sing-hûn/蝌蚪星雲/Tadpole Nebula
  • 【IC 410】IC sù-it-khòng/IC sù-it-khòng/IC 410/IC 410
  • 【御夫座】Gū-hu-chō/Gū-hu-tsō/御夫座/Auriga
  • 【開放星團】khai-hòng-seng-thoân/khai-hòng-sing-thuân/開放星團/open star cluster
  • 【NGC 1893】NGC it-pat-kiú-sam/NGC it-pat-kiú-sam/NGC 1893/NGC 1893
  • 【恆星風】hêng-chhiⁿ-hong/hîng-tshinn-hong/恆星風/stellar wind
  • 【輻射】hok-siā/hok-siā/輻射/radiation
  • 【星際雲】seng-chè-hûn/sing-tsè-hûn/星際雲/interstellar cloud
  • 【硫磺】liû-hông/liû-hông/硫磺/sulfur
  • 【水素】chúi-sò͘/tsuí-sòo/氫/hydrogen
  • 【酸素】sàng-sò͘/sàng-sòo/氧/oxygen
  • 【發射線】hoat-siā-sòaⁿ/huat-siā-suànn/發射線/emission line

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:夜空中 上光 ê 25 粒星 明仔載 ê 圖:雷神 Thor ê 頭盔