Hubble 翕 ê 蝶仔星雲

Page(/daily/2022/11/20221121)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] Hubble 翕 ê 蝶仔星雲

恆星老矣了後,會產生美麗 ê 圖樣。 有當時仔親像花,有當時仔親像蟲豸。 蝶仔 星雲 NGC 6302 就是一个有名 ê 例。 這个氣體做–ê 翼有 3 光年 闊,表面溫度超過 20 萬度 C。 相片內底 ê 行星形星雲 是 NGC 6302。 伊中央彼粒較老 ê 恆星,已經變甲燒燙燙,tī 可見光 kah 紫外光 咧發光。 毋過伊 tī 實密 ê 塗粉後壁,咱是看袂著。 這張 Hubble 太空望遠鏡 ê 特寫相片是紀錄甲遮爾清楚。 資料處理好矣了後,咱就看會著複雜 ê 行星形星雲 內底 精彩 ê 細節。 其中,藍色是 酸素,青色是 水素,紅色是 窒素NGC 6302 離咱有 3500 光年遠,經過 考古 校正,伊應該是 tī 天蠍座 遐。 行星形星雲 是 ùi 像咱 太陽 這款 恆星 ê 外層大氣演化來–ê。 毋過一般講來,伊會 tī 2 萬年左右就變暗去矣。

[POJ] Hubble hip ê Ia̍h-á-seng-hûn

Hêng-chhiⁿ lāu–ah liáu-āu, ē sán-seng bí-lē ê tô͘-iūⁿ. Ū-tang-sî-á chhin-chhiūⁿ hoe, ū-tang-sî-á chhin-chhiūⁿ thâng-thōa. Ia̍h-á-seng-hûn NGC 6302 to̍h sī chi̍t ê ū-miâ ê lē. Chit ê khì-thé chò–ê si̍t ū 3 kng-nî khoah, piáu-bīn un-tō͘ chhiau-kòe 20 bān tō͘ C. Siòng-phìⁿ lāi-té ê kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn sī NGC 6302. I tiong-ng hit lia̍p khah lāu ê hêng-chhiⁿ, í-keng piàn kah sio-thǹg-thǹg, tī khó-kiàn-kng kah chí-gōa-kng leh hoat kng. M̄-koh i chhàng tī cha̍t-ba̍t ê thô͘-hún āu-piah, lán sī khòaⁿ bē tio̍h. Chit tiuⁿ Hubble Thài-khong Bōng-oán-kiàⁿ ê te̍k-siá siòng-phìⁿ sī kì-lo̍k kah chiah-nī chheng-chhó͘. Chu-liāu chhú-lí hó–ah liáu-āu, lán to̍h khòaⁿ ē tio̍h ho̍k-cha̍p ê kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn lāi-té cheng-chhái ê sè-chiat. Kî-tiong, nâ-sek sī sàng-sò͘, chhiⁿ-sek sī chúi-sò͘, âng-sek sī chek-sò͘. NGC 6302 lī lán ū 3500 kng-nî hn̄g, keng-kòe khó-kó͘ kàu-chèng, i èng-kai sī tī Thian-giat-chō hiah. Kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn sī ùi chhiūⁿ lán Thài-iông chit khoán hêng-chhiⁿ ê gōa-chàn tōa-khì ián-hòa lâi–ê. M̄-koh it-poaⁿ kóng–lâi, i ē tī 2 bān nî chó-iū to̍h piàn àm–khì–ah.

[KIP] Hubble hip ê Ia̍h-á-sing-hûn

Hîng-tshinn lāu–ah liáu-āu, ē sán-sing bí-lē ê tôo-iūnn. Ū-tang-sî-á tshin-tshiūnn hue, ū-tang-sî-á tshin-tshiūnn thâng-thuā. Ia̍h-á-sing-hûn NGC 6302 to̍h sī tsi̍t ê ū-miâ ê lē. Tsit ê khì-thé tsò–ê si̍t ū 3 kng-nî khuah, piáu-bīn un-tōo tshiau-kuè 20 bān tōo C. Siòng-phìnn lāi-té ê kiânn-tshinn-hîng sing-hûn sī NGC 6302. I tiong-ng hit lia̍p khah lāu ê hîng-tshinn, í-king piàn kah sio-thǹg-thǹg, tī khó-kiàn-kng kah tsí-guā-kng leh huat kng. M̄-koh i tshàng tī tsa̍t-ba̍t ê thôo-hún āu-piah, lán sī khuànn bē tio̍h. Tsit tiunn Hubble Thài-khong Bōng-uán-kiànn ê ti̍k-siá siòng-phìnn sī kì-lo̍k kah tsiah-nī tshing-tshóo. Tsu-liāu tshú-lí hó–ah liáu-āu, lán to̍h khuànn ē tio̍h ho̍k-tsa̍p ê kiânn-tshinn-hîng sing-hûn lāi-té tsing-tshái ê sè-tsiat. Kî-tiong, nâ-sik sī sàng-sòo, tshinn-sik sī tsuí-sòo, âng-sik sī tsik-sòo. NGC 6302 lī lán ū 3500 kng-nî hn̄g, king-kuè khó-kóo kàu-tsìng, i ìng-kai sī tī Thian-giat-tsō hiah. Kiânn-tshinn-hîng sing-hûn sī uì tshiūnn lán Thài-iông tsit khuán hîng-tshinn ê guā-tsàn tuā-khì ián-huà lâi–ê. M̄-koh it-puann kóng–lâi, i ē tī 2 bān nî tsó-iū to̍h piàn àm–khì–ah.

[English] The Butterfly Nebula from Hubble

Stars can make beautiful patterns as they age – sometimes similar to flowers or insects. NGC 6302, the Butterfly Nebula, is a notable example. Though its gaseous wingspan covers over 3 light-years and its estimated surface temperature exceeds 200,000 degrees C, the aging central star of NGC 6302, the featured planetary nebula, has become exceptionally hot, shining brightly in visible and ultraviolet light but hidden from direct view by a dense torus of dust. This sharp close-up was recorded by the Hubble Space Telescope and is processed here to show off remarkable details of the complex planetary nebula, highlighting in particular light emitted by oxygen (shown as blue), hydrogen (green), and nitrogen (red). NGC 6302 lies about 3,500 light-years away in the arachnologically correct constellation of the Scorpion Scorpius. Planetary nebulas evolve from outer atmospheres of stars like our Sun, but usually fade in about 20,000 years.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【蝶仔星雲】Ia̍h-á-seng-hûn/Ia̍h-á-sing-hûn/蝴蝶星雲/Butterfly Nebula
  • 【蝴蝶星雲】Ô͘-tia̍p-seng-hûn/Ôo-tia̍p-sing-hûn/蝴蝶星雲/Butterfly Nebula
  • 【NGC 6302】NGC lio̍k-sam-khòng-jī/NGC lio̍k-sam-khòng-jī/NGC 6302/NGC 6302
  • 【可見光】khó-kiàn-kng/khó-kiàn-kng/可見光/visible light
  • 【紫外光】chí-gōa-kng/chí-gōa-kng/紫外光/ultroviolet
  • 【酸素】sàng-sò͘/sàng-sòo/氧/oxygen
  • 【水素】chúi-sò͘/tsuí-sòo/氫/hydrogen
  • 【窒素】chek-sò͘/tsik-sòo/氮/nitrogen
  • 【窒素】chit-sò͘/tsit-sòo/氮/nitrogen
  • 【行星形星雲】kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn/kiânn-tshinn-hîng sing-hûn/行星狀星雲/planetary nebula
  • 【天蠍座】Thian-giat-chō/Thian-giat-tsō/天蠍座/Scopius

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:西藏天頂 ê 氣輝波 明仔載 ê 圖:英仙座 內底 ê 雙 星團