L1527 內底 ê 原恆星

Page(/daily/2022/11/20221118)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] L1527 內底 ê 原恆星

暗星雲 L1527 內底 ê 原恆星 干焦 10 萬歲爾爾,伊這馬猶藏 tī 飼伊大漢 ê 氣體塗粉雲內底。 這張是 James Webb 太空望遠鏡 ê NIRCam 翕 ê 紅外線相片。 Tī 星雲頷頸有一條暗帶,彼其實是踅 tī 少年恆星 外口 厚 tut-tut ê 原恆星盤。 Ùi Webb 望遠鏡 ê 紅外線影像看來,原恆星 是藏 tī 原恆星盤內底。 這塊 原恆星盤 是側向–ê,比咱 ê 太陽系較大淡薄仔。 伊 ê 物質,落尾會提去做原恆星。 是講這張影像內底有濟濟星雲 ê 細節。 這个沙漏形星雲,是去予原恆星發出 ê 紅外線 kā 照予光–ê。 這是恆星形成過程中,去予 擲出來 ê 物質 kā 週邊媒介物掃出去 ê 結果。 原恆星得著夠額 ê 質量了後,就會開始轉大人,產生重力崩塌,tī 核心開始進行核融合反應。 暗星雲 L1527 內底 ê 原恆星 離 金牛座內底 ê 恆星形成區 有 460 光年遠。 伊可能 kah 咱太陽系 tī 紅嬰仔時期有相仝。 這張 Webb ê NIRCam 影像 差不多有 0.3 光年闊。

[POJ] L1527 lāi-té ê Goân-hêng-chhiⁿ

Àm-seng-hûn L1527 lāi-té ê goân-hêng-chhiⁿ kan-na 10 bān hòe niā-niā, i chit-má iáu chhàng tī chhī i tōa-hàn ê khì-thé thô͘-hún hûn lāi-té. Chit tiuⁿ sī James Webb Thài-khong Bōng-oán-kiàⁿ ê NIRCam hip ê âng-gōa-sòaⁿ siòng-phìⁿ. Tī seng-hûn ām-kún ū chi̍t tiâu àm-tòa, hē kî-si̍t sī se̍h tī siàu-liân hêng-chhiⁿ gōa-kháu kāu-tut-tut ê goân-hêng-chhiⁿ-pôaⁿ. Ùi Webb Bōng-oán-kiàⁿ ê âng-gōa-sòaⁿ iáⁿ-siōng khòaⁿ–lâi, goân-hêng-chhiⁿ sī chhàng tī goân-hêng-chhiⁿ-pôaⁿ lāi-té. Chit tè goân-hêng-chhiⁿ-pôaⁿ sī chhek-hiòng–ê, pí lán ê Thài-iông-hē khah tōa tām-po̍h-á. I ê bu̍t-chit, lo̍h-bóe ē the̍h-khì chò goân-hêng-chhiⁿ. Sī kóng chit tiuⁿ iáⁿ-siōng lāi-té ū chē-chē seng-hûn ê sè-chiat. Chit ê soa-lāu-hêng seng-hûn, sī khì hō͘ goân-hêng-chhiⁿ hoat–chhut ê âng-gōa-sòaⁿ kā chiò hō͘ kng–ê. Che sī hêng-chhiⁿ hêng-sêng kòe-têng tiong, khì hō͘ tàn–chhut-lâi ê bu̍t-chit kā chiu-piⁿ mûi-kài-bu̍t sàu–chhut-khì ê kiat-kó. Goân-hêng-chhiⁿ tit-tio̍h kàu-gia̍h ê chit-liōng liáu-āu, to̍h ē khai-sí tńg-tōa-lâng, sán-seng tiōng-le̍k pang-lap, tī he̍k-sim khai-sí chìn-hêng he̍k-iông-ha̍p hoán-èng. Àm-seng-hûn L1527 lāi-té ê goân-hêng-chhiⁿ lī Kim-gû-chō lāi-té ê hêng-chhiⁿ hêng-sêng-khu ū 460 kng-nî hn̄g. I khó-lêng kah lán Thài-iông-hē tī âng-iⁿ-á sî-ki ū sio-kāng. Chit tiuⁿ Webb ê NIRCam iáⁿ-siōng chha-put-to ū 0.3 kng-nî khoah.

[KIP] L1527 lāi-té ê Guân-hîng-tshinn

Àm-sing-hûn L1527 lāi-té ê guân-hîng-tshinn kan-na 10 bān huè niā-niā, i tsit-má iáu tshàng tī tshī i tuā-hàn ê khì-thé thôo-hún hûn lāi-té. Tsit tiunn sī James Webb Thài-khong Bōng-uán-kiànn ê NIRCam hip ê âng-guā-suànn siòng-phìnn. Tī sing-hûn ām-kún ū tsi̍t tiâu àm-tuà, hē kî-si̍t sī se̍h tī siàu-liân hîng-tshinn guā-kháu kāu-tut-tut ê guân-hîng-tshinn-puânn. Uì Webb Bōng-uán-kiànn ê âng-guā-suànn iánn-siōng khuànn–lâi, guân-hîng-tshinn sī tshàng tī guân-hîng-tshinn-puânn lāi-té. Tsit tè guân-hîng-tshinn-puânn sī tshik-hiòng–ê, pí lán ê Thài-iông-hē khah tuā tām-po̍h-á. I ê bu̍t-tsit, lo̍h-bué ē the̍h-khì tsò guân-hîng-tshinn. Sī kóng tsit tiunn iánn-siōng lāi-té ū tsē-tsē sing-hûn ê sè-tsiat. Tsit ê sua-lāu-hîng sing-hûn, sī khì hōo guân-hîng-tshinn huat–tshut ê âng-guā-suànn kā tsiò hōo kng–ê. Tse sī hîng-tshinn hîng-sîng kuè-tîng tiong, khì hōo tàn–tshut-lâi ê bu̍t-tsit kā tsiu-pinn muî-kài-bu̍t sàu–tshut-khì ê kiat-kó. Guân-hîng-tshinn tit-tio̍h kàu-gia̍h ê tsit-liōng liáu-āu, to̍h ē khai-sí tńg-tuā-lâng, sán-sing tiōng-li̍k pang-lap, tī hi̍k-sim khai-sí tsìn-hîng hi̍k-iông-ha̍p huán-ìng. Àm-sing-hûn L1527 lāi-té ê guân-hîng-tshinn lī Kim-gû-tsō lāi-té ê hîng-tshinn hîng-sîng-khu ū 460 kng-nî hn̄g. I khó-lîng kah lán Thài-iông-hē tī âng-inn-á sî-ki ū sio-kāng. Tsit tiunn Webb ê NIRCam iánn-siōng tsha-put-to ū 0.3 kng-nî khuah.

[English] The Protostar within L1527

The protostar within dark cloud L1527 is a mere 100,000 years old, still embedded in the cloud of gas and dust that feeds its growth. In this NIRCam image from the James Webb Space Telescope, the dark band at the neck of the infrared nebula is a thick disk that surrounds the young stellar object. Viewed nearly edge-on and a little larger than our Solar System, the disk ultimately supplies material to the protostar while hiding it from Webb’s direct infrared view. The nebula itself is seen in stunning detail though. Illuminated by infrared light from the protostar, the hourglass-shaped nebula’s cavities are created as material ejected in the star-forming process plows through the surrounding medium. As the protostar gains mass it will eventually become a full-fledged star, collapsing and igniting nuclear fusion in its core. A likely analog to our own Sun and Solar System in their early infancy, the protostar within dark cloud L1527 lies some 460 light-years distant in the Taurus star-forming region. Webb’s NIRCam image spans about 0.3 light-years.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【L1527】L it-ngó͘-jī-chhit/L it-ngóo-jī-tshit/L1527/L1527
  • 【暗星雲】àm-seng-hûn/àm-sing-hûn/暗星雲/dark cloud
  • 【原恆星】goân-hêng-chhiⁿ/guân-hîng-tshinn/原恆星/protostar
  • 【原恆星盤】goân-hêng-chhiⁿ pôaⁿ/guân-hîng-tshinn puânnd/原恆星盤/protostellar disk
  • 【側向】chhek-hiòng/tshik-hiòng/側向/edge-on
  • 【沙漏形星雲】soa-lāu-hêng seng-hûn/sua-lāu-hîng sing-hûn/沙漏形星雲/hourglass-shape nebula
  • 【媒介物】mûi-kài-bu̍t/muî-kài-bu̍t/介質/medium
  • 【重力崩塌】tiōng-le̍k pang-lap/tiōng-li̍k pang-lap/重力崩塌/gravitational collapse
  • 【核融合】he̍k-iông-ha̍p/hi̍k-iông-ha̍p/核融合/nuclear fusion
  • 【金牛座】Kim-gû-chō/Kim-gû-tsō/金牛座/Taurus
  • 【恆星形成區】hêng-chhiⁿ hêng-sêng-khu/hîng-tshinn hîng-sîng-khu/恆星形成區/star-forming region
  • 【James Webb 太空望遠鏡】James Webb Thài-khong Bōng-oán-kiàⁿ/James Webb Thài-khong Bōng-uán-kiànn/詹姆斯韋伯太空望遠鏡/James Webb Space Telescope

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:Ùi 獵戶座太空船看著 ê 地球 明仔載 ê 圖:Artemis 1 號 登月計畫