地球這幾若十年 ê 氣候捲螺仔圖

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 地球這幾若十年 ê 氣候捲螺仔圖

咱 ê 地球敢是愈來愈熱? Kah 過去 2 億 5000 萬年比起來,地球這馬是 tī 較寒 ê 時期,應該是比平均較低 攝氏 4 度左右。 毋閣氣候資料 kā 咱講,過去 120 冬來,地球平均溫度已經 peh 懸 1 度左右矣。 這个 視覺化 ê 影片,是 kā 地球最近 全球暖化 ê 情形,用圖形術語 ê 方式描述出來。 溫度資料是 ùi Goddard 太空研究所 做–ê 表面溫度分析計畫 來–ê。 已經有足濟資料表示講,地球最近 ê 暖化趨勢,是造成 海平面變懸落雨模式改變極區 ê 冰溶去 ê 原因。 這馬是真少人無同意全球暖化當咧發生,政府間氣候變化專門委員會 (IPCC) 嘛認為講,人類已經製造暖化潮,而且這个現象 可能會繼續落去。 這款現象會 tùi 足濟 地方農業,甚至全球經濟造成影響。 雖罔講目前咱猶 無簡單 ê 解決辦法,毋閣有一寡 地質工程 計畫應該是有通鬥相共。 這嘛包括 製造人造雲 來阻擋日光照 tī 地球表面 ê 量,予地球溫度莫遐爾懸。

[POJ] Tē-kiû chit kúi-ā cha̍p-nî ê Khì-hāu Kńg-lê-á-tô͘

Lán ê Tē-kiû kám sī lú lâi lú joa̍h? Kah kòe-khì 2 ek 5000 bān nî pí–khí-lâi, Tē-kiû chit-má sī tī khah kôaⁿ ê sî-ki, èng-kai sī pí pêng-kun khah kē liap-sī 4 tō͘ chó-iū. M̄-koh khì-hāu chu-liāu kā lán kóng, kòe-khì 120 tang lâi, Tē-kiû pêng-kun un-tō͘ í-keng peh-koân 1 tō͘ chó-iū–ah. Chit-ê sī-kak-hòa ê iáⁿ-phìⁿ, sī kā Tē-kiû chòe-kīn choân-kiû loán-hòa ê chêng-hêng, iōng tô͘-hêng su̍t-gí ê hong-sek biâu-su̍t chhut-lâi. Un-tō͘ chu-liāu sī ùi Goddard Thài-khong-gián-kiù-só͘ chò–ê Piáu-bīn Un-tō͘ Hun-sek kè-ōe lâi–ê. Í-keng ū chiok-chōe chu-liāu piáu-sī kóng, Tē-kiû chòe-kīn ê loán-hòa chhu-sè, sī chō-sêng hái-pêng-bīn piàn koân, lo̍h-hō͘ bô͘-sek kái-piàn, ke̍k-khu ê peng iûⁿ–khì ê goân-in. Chit-má sī chin chió lâng bô tông-ì choân-kiû loán-hòa tng-leh hoat-seng, Chèng-hú-kan Khì-hāu Piàn-hòa Choan-mn̂g Úi-goân-hōe (IPCC) mā jīn-ûi kóng, jîn-lūi í-keng chè-chō loán-hòa-tiâu, jî-chhiáⁿ chit-ê hiān-siōng khó-lêng ē kè-sio̍k lo̍h-khì. Chit-kóa hiān-siōng ē tùi chiok-chōe tē-hng lông-gia̍p, sīm-chì choân-kiû keng-chè chō-sêng éng-hióng. Sui-bóng kóng bo̍k-chêng lán iáu bô kán-tan ê kái-koat pān-hoat, m̄-koh ū chi̍t-kóa tē-chit kang-thêng kè-ōe èng-kai sī ū-thang tàu-saⁿ-kāng. Che mā pau-koat chè-chō jîn-chō-hûn lâi chó͘-tòng ji̍t-kng chiò tī Tē-kiû piáu-bīn ê liōng, hō͘ Tē-kiû un-tō͘ mài hiah-nī koân.

[KIP] Tē-kiû tsit kuí-ā tsa̍p-nî ê Khì-hāu Kńg-lê-á-tôo

Lán ê Tē-kiû kám sī lú lâi lú jua̍h? Kah kuè-khì 2 ik 5000 bān nî pí–khí-lâi, Tē-kiû tsit-má sī tī khah kuânn ê sî-ki, ìng-kai sī pí pîng-kun khah kē liap-sī 4 tōo tsó-iū. M̄-koh khì-hāu tsu-liāu kā lán kóng, kuè-khì 120 tang lâi, Tē-kiû pîng-kun un-tōo í-king peh-kuân 1 tōo tsó-iū–ah. Tsit-ê sī-kak-huà ê iánn-phìnn, sī kā Tē-kiû tsuè-kīn tsuân-kiû luán-huà ê tsîng-hîng, iōng tôo-hîng su̍t-gí ê hong-sik biâu-su̍t tshut-lâi. Un-tōo tsu-liāu sī uì Goddard Thài-khong-gián-kiù-sóo tsò–ê Piáu-bīn Un-tōo Hun-sik kè-uē lâi–ê. Í-king ū tsiok-tsuē tsu-liāu piáu-sī kóng, Tē-kiû tsuè-kīn ê luán-huà tshu-sè, sī tsō-sîng hái-pîng-bīn piàn kuân, lo̍h-hōo bôo-sik kái-piàn, ki̍k-khu ê ping iûnn–khì ê guân-in. Tsit-má sī tsin tsió lâng bô tông-ì tsuân-kiû luán-huà tng-leh huat-sing, Tsìng-hú-kan Khì-hāu Piàn-huà Tsuan-mn̂g Uí-guân-huē (IPCC) mā jīn-uî kóng, jîn-luī í-king tsè-tsō luán-huà-tiâu, jî-tshiánn tsit-ê hiān-siōng khó-lîng ē kè-sio̍k lo̍h-khì. Tsit-kuá hiān-siōng ē tuì tsiok-tsuē tē-hng lông-gia̍p, sīm-tsì tsuân-kiû king-tsè tsō-sîng íng-hióng. Sui-bóng kóng bo̍k-tsîng lán iáu bô kán-tan ê kái-kuat pān-huat, m̄-koh ū tsi̍t-kuá tē-tsit kang-thîng kè-uē ìng-kai sī ū-thang tàu-sann-kāng. Tse mā pau-kuat tsè-tsō jîn-tsō-hûn lâi tsóo-tòng ji̍t-kng tsiò tī Tē-kiû piáu-bīn ê liōng, hōo Tē-kiû un-tōo mài hiah-nī kuân.

[English] Earth’s Recent Climate Spiral

Is our Earth warming? Compared to the past 250 million years, the Earth is currently enduring a relative cold spell, possibly about four degrees Celsius below average. Over the past 120 years, though, data indicate that the average global temperature of the Earth has increased by nearly one degree Celsius. The featured visualization video depicts Earth’s recent global warming in graphic terms. The depicted temperatures are taken from the Goddard Institute for Space StudiesSurface Temperature Analysis. Already noticeable by many, Earth’s recent warming trend is causing sea levels to rise, precipitation patterns to change, and pole ice to melt. Few now disagree that recent global warming is occurring, and the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) has concluded that we humans have created a warming surge that is likely to continue. A continuation could impact many local agricultures and even the global economy. Although there seems to be no simple solutions, geoengineering projects that might help include artificial cloud creation to reduce the amount of sunlight heating the Earth’s surface.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【氣候捲螺仔圖】khì-hāu kńg-lê-á-tô͘/khì-hāu kńg-lê-á-tôo/氣候螺旋圖/climate spiral
  • 【全球暖化】choân-kiû loán-hòa/tsuân-kiû luán-huà/全球暖化/global warming
  • 【攝氏】liap-sī/liap-sī/攝氏/Celsius
  • 【華氏】hôa-sī/huâ-sī/攝氏/Fahrenheit
  • 【圖形術語】tô͘-hêng su̍t-gí/tôo-hîng su̍t-gí/圖形術語/graphic terms
  • 【海平面】hái-pêng-bīn/hái-pîng-bīn/海平面/sea level
  • 【暖化潮】loán-hòa-tiâu/luán-huà-tiâu/暖化潮/warming surge
  • 【視覺化】sī-kak-hòa/sī-kak-huà/視覺化/visualization
  • 【地質工程】tē-chit/tē-tsit/地質工程/geoengineering
  • 【地方農業】tē-hng lông-gia̍p/tē-hng lông-gia̍p/地方農業/local agriculture
  • 【Goddard 太空研究所】Goddard Thài-khong-gián-kiù-só͘/Goddard Thài-khong-gián-kiù-sóo/戈達德太空研究所/Goddard Institute for Space Studies
  • 【政府間氣候變化專門委員會】Chèng-hú-kan Khì-hāu Piàn-hòa Choan-mn̂g Úi-goân-hōe/Tsìng-hú kan Khì-hāu Piàn-huà Tsuan-mn̂g Uí-guân-huē/政府間氣候變化專門委員會/Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)
  • 【表面溫度分析計畫】Piáu-bīn Un-tō͘ Hun-sek kè-ōe/Piáu-bīn Un-tōo Hun-sik kè-uē/表面溫度分析計畫/Surface Temperature Analysis
  • 【人造雲】Jîn-chō-hûn/Jîn-tsō-hûn/人造雲/artificial cloud

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:毛蟹星雲內底 咧 自旋 ê 脈動星 明仔載 ê 圖:地中海天頂 ê 流星 kah 銀河