貓眼星雲 ê 雲暈

Page(/daily/2022/08/20220803)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 貓眼星雲 ê 雲暈

是啥物 tī 貓眼星雲邊仔產生這个無四常 ê 雲暈?無人知影。 咱知影 ê 是,貓眼星雲 (NGC 6543) 是天頂上出名 ê 行星形星雲 之一。 雖罔講相片 中央 彼个足光 ê 對伨結構 hŏng 印象足深 ê,毋閣這張相片主要是欲予逐家看伊 ê 外層雲暈,這差不多有 3 光年 闊。 行星形星雲 以早去 hŏng 認為講,伊是像太陽這款恆星行到 性命 上尾 ê 坎站。 毋閣最近有揣著一寡行星形星雲有 脹大 ê 雲暈,這可能是 咱猶毋是蓋清楚 ê 恆星演化 早期,拄 kā 邊仔 ê 物質褪掉 ê 款。 是講 行星形星雲這个階段,去 hŏng 認為講 會擋 1 萬年左右。 天文學家估計講,貓眼星雲 雲暈 ê 外層雲絲彼部份,可能有 5 萬到 9 萬歲。

[POJ] Niau-gán-seng-hûn ê hûn-n̄g

Sī siáⁿ-mih tī Niau-gán-seng-hûn piⁿ-á sán-seng chit-ê bô sù-siông ê hûn-n̄g? Bô lâng chai-iáⁿ. Lán chai-iáⁿ ê sī, Niau-gán-seng-hûn (NGC 6543) sī thiⁿ-téng siōng chhut-miâ ê kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn chi-it. Sui-bóng kóng siòng-phìⁿ tiong-ng hit-ê chiok kng ê tùi-thīn kiat-kò͘ hŏng ìn-siōng chiok chhim ê, m̄-koh chit-tiuⁿ siòng-phìⁿ chú-iàu sī beh hō͘ ta̍k-ke khòaⁿ i ê gōa-chân hûn-n̄g, che chha-put-to ū 3 kng-nî khoah. Kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn í-chá khì hŏng jīn-ûi kóng, i sī chhiūⁿ Thài-iông chit-khoán hêng-chhiⁿ kiâⁿ kàu sìⁿ-miā siōng bóe ê khám-chām. M̄-koh chòe-kīn ū chhōe-tio̍h chi̍t-kóa kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn ū tiùⁿ-tōa ê hûn-n̄g, che khó-lêng sī lán iáu m̄-sī kài chheng-chhó͘ ê hêng-chhiⁿ ián-hòa chá-kî, tú kā piⁿ-á ê bu̍t-chit thǹg tiāu ê khoán. Sī kóng, kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn chit-ê kai-tōaⁿ, khì hŏng jīn-ûi kóng ē tòng 1 bān nî chó-iū. Thian-bûn ha̍k-ka kó͘-kè kóng, Niau-gán-seng-hûn hûn-n̄g ê gōa-chân hûn-si hit pō͘-hūn, khó-lêng ū 5 bān kàu 9 bān hòe.

[KIP] Niau-gán-sing-hûn ê hûn-n̄g

Sī siánn-mih tī Niau-gán-sing-hûn pinn-á sán-sing tsit-ê bô sù-siông ê hûn-n̄g? Bô lâng tsai-iánn. Lán tsai-iánn ê sī, Niau-gán-sing-hûn (NGC 6543) sī thinn-tíng siōng tshut-miâ ê kiânn-tshinn-hîng sing-hûn tsi-it. Sui-bóng kóng siòng-phìnn tiong-ng hit-ê tsiok kng ê tuì-thīn kiat-kòo hŏng ìn-siōng tsiok tshim ê, m̄-koh tsit-tiunn siòng-phìnn tsú-iàu sī beh hōo ta̍k-ke khuànn i ê guā-tsân hûn-n̄g, tse tsha-put-to ū 3 kng-nî khuah. Kiânn-tshinn-hîng sing-hûn í-tsá khì hŏng jīn-uî kóng, i sī tshiūnn Thài-iông tsit-khuán hîng-tshinn kiânn kàu sìnn-miā siōng bué ê khám-tsām. M̄-koh tsuè-kīn ū tshuē-tio̍h tsi̍t-kuá kiânn-tshinn-hîng sing-hûn ū tiùnn-tuā ê hûn-n̄g, tse khó-lîng sī lán iáu m̄-sī kài tshing-tshóo ê hîng-tshinn ián-huà tsá-kî, tú kā pinn-á ê bu̍t-tsit thǹg tiāu ê khuán. Sī kóng, kiânn-tshinn-hîng sing-hûn tsit-ê kai-tuānn, khì hŏng jīn-uî kóng ē tòng 1 bān nî tsó-iū. Thian-bûn ha̍k-ka kóo-kè kóng, Niau-gán-sing-hûn hûn-n̄g ê guā-tsân hûn-si hit pōo-hūn, khó-lîng ū 5 bān kàu 9 bān huè.

[English] Halo of the Cat’s Eye

What created the unusual halo around the Cat’s Eye nebula? No one is sure. What is sure is that the Cat’s Eye Nebula (NGC 6543) is one of the best known planetary nebulae on the sky. Although haunting symmetries are seen in the bright central region, this image was taken to feature its intricately structured outer halo, which spans over three light-years across. Planetary nebulae have long been appreciated as a final phase in the life of a Sun-like star. Only recently however, have some planetaries been found to have expansive halos, likely formed from material shrugged off during earlier puzzling episodes in the star’s evolution. While the planetary nebula phase is thought to last for around 10,000 years, astronomers estimate the age of the outer filamentary portions of the Cat’s Eye Nebula’s halo to be 50,000 to 90,000 years.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【貓眼星雲】Niau-gán-seng-hûn/Niau-gán-sing-hûn/貓眼星雲/the Cat’s Eye nebula
  • 【雲暈】hûn-n̄g/hûn-n̄g/雲暈/halo
  • 【NGC 6543】NGC lio̍k-ngó͘-sù-sam/NGC lio̍k-ngóo-sù-sam/NGC 6543/NGC 6543
  • 【行星形星雲】kiâⁿ-chhiⁿ-hêng seng-hûn/kiânn-tshinn-hîng sing-hûn/行星狀星雲/planetary nebulae

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:妝甲親像土星 ê 月娘 明仔載 ê 圖:M13:武仙座內底 ê 大球形星團