Tī 3C 75 跳舞 ê 兩粒烏洞

Page(/daily/2022/06/20220605)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] Tī 3C 75 跳舞 ê 兩粒烏洞

活跳星系 3C 75 ê 中心是發生啥物代誌? Tī 這張 合成 ê X-光 (藍色) kah 電波 (粉紅仔色) 影像內底,彼兩粒足光 ê 天體是互踅 ê 超大質量烏洞。 In 產生 ê 能量,會予 3C 75 發出足強 ê 電波,成做一个電波源。 這兩粒 超大質量烏洞 互相 ê 距離是 2 萬 5000 光年 遠,有幾若百萬度燒 ê X-光 發射氣體踅 in 咧行,閣會噴出相對論粒子 ê 噴流。 Tī Abell 400 星系團內底有 兩个當咧合併 ê 星系,in ê 核心離咱是 3 億光年遠。 天文學家 ê 結論是講,這兩粒超大質量 烏洞 是 tī 雙星系統內底,因為引力縛做伙–ê。 有一部份 ê 理由是講,噴流一直按呢掃轉來,應該是因為 in 用一秒鐘 1200 公里緊 ê 速度迵過 高溫 ê 星系團氣體 彼陣,產生 ê 共同運動。 這款壯觀 ê 宇宙合併,去 hŏng 認為是 tī 遙遠宇宙 實櫼 ê 星系團內,足四常 ê 現象。 Tī 合併 ê 上尾階段,應該會變做 重力波 上主要 ê 來源

[POJ] Tī 3C 75 thiàu-bú ê nn̄g-lia̍p o͘-tōng

Oah-thiàu-seng-hē 3C 75 ê tiong-sim sī hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chì? Tī chit tiuⁿ ha̍p-sêng ê X-kng (nâ-sek) kah tiān-pho (hún-âng-á-sek) iáⁿ-siōng lāi-té, hit nn̄g lia̍p chiok kng ê thian-thé sī hō͘ se̍h ê chhiau-tōa chit-liōng o͘-tōng. In sán-seng ê lêng-liōng, ē hō͘ 3C 75 hoat-chhut chiok kiông ê tiān-pho, chiâⁿ-chò chi̍t ê thian-pho-goân. Chit nn̄g lia̍p chhiau-tōa chit-liōng o͘-tōng hō͘-siong ê kū-lî sī 2 bān 5000 kng-nî hn̄g, ū kúi-ā pah-bān tō͘ sio ê X-kng hoat-siā khì-thé se̍h in leh kiâⁿ, koh ē phùn-chhut siong-tùi-lūn lia̍p-chú ê phùn-liû. Tī Abel 400 seng-hē-thoân lāi-té ū nn̄g ê tng leh ha̍p-pèng ê seng-hē, in ê he̍k-sim lî lán sī 3 ek kng-nî hn̄g. Thian-bûn-ha̍k-ka ê kiat-lūn sī kóng, chit nn̄g lia̍p chhiau-tōa chit-liōng o͘-tōng sī tī siang-chhiⁿ-hē-thóng lāi-té, in-ūi ín-le̍k pa̍k chò-hóe–ê. Ū chi̍t-pō͘-hūn ê lí-iû sī kóng, phùn-liû it-ti̍t án-ni sàu–tńg-lâi, èng-kai sī in-ūi in iōng chi̍t bió-cheng 1200 kong-lí kín ê sok-tō͘ thàng kòe ko-un ê seng-hē-thoân khì-thé hit-chūn, sán-seng ê kiōng-tông ūn-tōng. Chit khoán chòng-koan ê ú-tiū ha̍p-pèng, khì hŏng jīn-ûi sī tī iâu-oán ú-tiū cha̍t-chiⁿ ê seng-hē-thoân lāi, chiok sù-siông ê hiān-siōng. Tī ha̍p-pèng ê siōng-bóe kai-tōaⁿ, èng-kai ē piàn-chò tiōng-le̍k-pho siōng chú-iàu ê lâi-goân.

[KIP] Tī 3C 75 thiàu-bú ê nn̄g-lia̍p oo-tōng

Uah-thiàu-sing-hē 3C 75 ê tiong-sim sī huat-sing siánn-mih tāi-tsì? Tī tsit tiunn ha̍p-sîng ê X-kng (nâ-sik) kah tiān-pho (hún-âng-á-sik) iánn-siōng lāi-té, hit nn̄g lia̍p tsiok kng ê thian-thé sī hōo se̍h ê tshiau-tuā tsit-liōng oo-tōng. In sán-sing ê lîng-liōng, ē hōo 3C 75 huat-tshut tsiok kiông ê tiān-pho, tsiânn-tsò tsi̍t ê thian-pho-guân. Tsit nn̄g lia̍p tshiau-tuā tsit-liōng oo-tōng hōo-siong ê kū-lî sī 2 bān 5000 kng-nî hn̄g, ū kuí-ā pah-bān tōo sio ê X-kng huat-siā khì-thé se̍h in leh kiânn, koh ē phùn-tshut siong-tuì-lūn lia̍p-tsú ê phùn-liû. Tī Abel 400 sing-hē-thuân lāi-té ū nn̄g ê tng leh ha̍p-pìng ê sing-hē, in ê hi̍k-sim lî lán sī 3 ik kng-nî hn̄g. Thian-bûn-ha̍k-ka ê kiat-lūn sī kóng, tsit nn̄g lia̍p tshiau-tuā tsit-liōng oo-tōng sī tī siang-tshinn-hē-thóng lāi-té, in-uī ín-li̍k pa̍k tsò-hué–ê. Ū tsi̍t-pōo-hūn ê lí-iû sī kóng, phùn-liû it-ti̍t án-ni sàu–tńg-lâi, ìng-kai sī in-uī in iōng tsi̍t bió-tsing 1200 kong-lí kín ê sok-tōo thàng kuè ko-un ê sing-hē-thuân khì-thé hit-tsūn, sán-sing ê kiōng-tông ūn-tōng. Tsit khuán tsòng-kuan ê ú-tiū ha̍p-pìng, khì hŏng jīn-uî sī tī iâu-uán ú-tiū tsa̍t-tsinn ê sing-hē-thuân lāi, tsiok sù-siông ê hiān-siōng. Tī ha̍p-pìng ê siōng-bué kai-tuānn, ìng-kai ē piàn-tsò tiōng-li̍k-pho siōng tsú-iàu ê lâi-guân.

[English] Two Black Holes Dancing in 3C 75

What’s happening at the center of active galaxy 3C 75? The two bright sources at the center of this composite x-ray (blue)/ radio (pink) image are co-orbiting supermassive black holes powering the giant radio source 3C 75. Surrounded by multimillion degree x-ray emitting gas, and blasting out jets of relativistic particles the supermassive black holes are separated by 25,000 light-years. At the cores of two merging galaxies animations.html) in the Abell 400 galaxy cluster they are some 300 million light-years away. Astronomers conclude that these two supermassive black holes are bound together by gravity in a binary system in part because the jets’ consistent swept back appearance is most likely due to their common motion as they speed through the hot cluster gas at about 1200 kilometers per second. Such spectacular cosmic mergers are thought to be common in crowded galaxy cluster environments in the distant universe. In their final stages, the mergers are expected to be intense sources of gravitational waves.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【3C 75】saⁿ-C chhit-cha̍p-gō͘/sann-C tshit-tsa̍p-gōo/3C 75/3C 75
  • 【超大質量烏洞】chhiau-tōa chit-liōng o͘-tōng/chhiau-tōa chit-liōng o͘-tōng/超大質量烏洞/supermassive blackhole
  • 【Abel 400】Abel sì-pah/Abel sì-pah/Abel 400/Abel 400
  • 【星系團】seng-hē-thoân/sing-hē-thuân/星系團/cluster of galaxies
  • 【噴流】phùn-liû/phùn-liû/噴流/jet
  • 【重力波】tiōng-le̍k-pho/tiōng-li̍k-pho/重力波/gravitational wave
  • 【雙星系統】siang-chhiⁿ-hē-thóng/siang-tshinn-hē-thóng/雙星系統/binary system
  • 【星系】seng-hē/sing-hē/星系/galaxy
  • 【星系核】seng-hē-he̍k/sing-hē-hi̍k/星系核/core of galaxy
  • 【活跳星系】oa̍h-thiàu-seng-hē/ua̍h-thiàu-sing-hē/活躍星系/active galaxy
  • 【電波源】tiān-pho-goân/tiān-pho-guân/電波源/radio source
  • 【相對論粒子】siong-tùi-lūn lia̍p-chú/siong-tuì-lūn lia̍p-tsú/相對論粒子/relativistic particle
  • 【合併】ha̍p-pèng/ha̍p-pìng/合併/merger

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:Ùi 太空看 武仙座 τ 流星雨 明仔載 ê 圖:銀河系 ê 未來:應該會 kah 仙女座星系相挵