花月面頂 ê 寶石

Page(/daily/2022/05/20220518)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 花月面頂 ê 寶石

禮拜去拄著五月 ê 月圓,又閣叫做 花月。 這工有 月全食,就是規粒月娘趨 tùi 地球烏影內產生 ê 現象。 因為天頂 ê 雲有較濟,一寡觀星者足煩惱–ê。 毋閣這張 tī 智利 Atacama 沙漠 ê 望遠鏡速翕,猶是有翕著足精彩 ê 天景畫面。 Tī 月全食拄開始彼陣,天頂有薄薄懸懸 ê 絹雲。 月娘去予完全閘去進前,日光照出 ê 月眉形,就親像是一粒霧霧 ê 寶石 tī 月盤面頂發光。 這擺 ê 月圓拄仔好是月球行到近地點,就是月球 tī 長株圓軌道 行到離咱上倚彼位。 伊 ùi 地球 本影區 ê 中心附近行過,所以這擺 ê 月全食有 90 分鐘遐爾久。 雖罔講行到本影區 ê 月球照袂著光,毋閣猶是有日光會迵過大氣層,散射到月球頂。 結果就予月娘看起來較紅,「血月」這个偏名就是按呢衝起來–ê。

[POJ] Hoe-goe̍h bīn-téng ê Pó-chio̍h

Lé-pài khì tú-tio̍h gō͘ goe̍h ê goe̍h-îⁿ, iū-koh kiò-chò Hoe-goe̍h. Chit kang ū goe̍h-choân-si̍t, tō-sī kui lia̍p goe̍h-niû chhu tùi Tē-kiû o͘-iáⁿ lāi sán-seng ê hiān-siōng. In-ūi thiⁿ-téng ê hûn ū khah chōe, chi̍t-kóa koan-seng-chiá chiok hoân-ló–ê. M̄-koh chit tiuⁿ tī Tì-lī Atacama soa-bo̍k ê bōng-oán-kiàⁿ sok-hip, iáu-sī ū hip tio̍h chiok cheng-chhái ê thian-kéng ōe-bīn. Tī goe̍h-choân-si̍t tú khai-sí hit-chūn, thiⁿ-téng ū po̍h-po̍h koân-koân ê kìn-hûn. Goe̍h-niû khì hō͘ oân-choân cha̍h khì chìn-chêng, ji̍t-kng chiò chhut ê goe̍h-bâi hêng, tō chhin-chhiūⁿ sī chit lia̍p bū-bū ê pó-chio̍h tī goe̍h-pôaⁿ bīn-téng hoat-kng. Chit pái ê goe̍h-îⁿ tú-á-hó sī Goe̍h-kiû kiâⁿ kàu kīn-tē-tiám, tō-sī Goe̍h-kiû tī tn̂g-tu-îⁿ kúi-tō kiâⁿ kàu lī lán siōng óa hit ūi. I ùi Tē-kiû pún-iáⁿ-khu ê tiong-sim hū-kīn kiâⁿ kòe, só͘-í chit pái ê goe̍h-choân-si̍t ū 90 hun-cheng hiah-nī kú. Sui-bóng kóng kiâⁿ kàu pún-iáⁿ-khu ê Goe̍h-kiû chiò bōe-tio̍h kng, m̄-koh iáu-sī ū ji̍t-kng ē thàng kòe tōa-khì-chân, sàn-siā kàu Goe̍h-kiû téng. Kiat-kó tō hō͘ goe̍h-niû khòaⁿ–khí-lâi khah âng, “Hoeh-goe̍h” chit ê phian-miâ tō-sī án-ni chhèng–khí-lâi–ê.

[KIP] Hue-gue̍h bīn-tíng ê Pó-tsio̍h

Lé-pài khì tú-tio̍h gōo gue̍h ê gue̍h-înn, iū-koh kiò-tsò Hue-gue̍h. Tsit kang ū gue̍h-tsuân-si̍t, tō-sī kui lia̍p gue̍h-niû tshu tuì Tē-kiû oo-iánn lāi sán-sing ê hiān-siōng. In-uī thinn-tíng ê hûn ū khah tsuē, tsi̍t-kuá kuan-sing-tsiá tsiok huân-ló–ê. M̄-koh tsit tiunn tī Tì-lī Atacama sua-bo̍k ê bōng-uán-kiànn sok-hip, iáu-sī ū hip tio̍h tsiok tsing-tshái ê thian-kíng uē-bīn. Tī gue̍h-tsuân-si̍t tú khai-sí hit-tsūn, thinn-tíng ū po̍h-po̍h kuân-kuân ê kìn-hûn. Gue̍h-niû khì hōo uân-tsuân tsa̍h khì tsìn-tsîng, ji̍t-kng tsiò tshut ê gue̍h-bâi hîng, tō tshin-tshiūnn sī tsit lia̍p bū-bū ê pó-tsio̍h tī gue̍h-puânn bīn-tíng huat-kng. Tsit pái ê gue̍h-înn tú-á-hó sī Gue̍h-kiû kiânn kàu kīn-tē-tiám, tō-sī Gue̍h-kiû tī tn̂g-tu-înn kuí-tō kiânn kàu lī lán siōng uá hit uī. I uì Tē-kiû pún-iánn-khu ê tiong-sim hū-kīn kiânn kuè, sóo-í tsit pái ê gue̍h-tsuân-si̍t ū 90 hun-tsing hiah-nī kú. Sui-bóng kóng kiânn kàu pún-iánn-khu ê Gue̍h-kiû tsiò buē-tio̍h kng, m̄-koh iáu-sī ū ji̍t-kng ē thàng kuè tuā-khì-tsân, sàn-siā kàu Gue̍h-kiû tíng. Kiat-kó tō hōo gue̍h-niû khuànn–khí-lâi khah âng, “Hueh-gue̍h” tsit ê phian-miâ tō-sī án-ni tshìng–khí-lâi–ê.

[English] A Jewel on the Flower Moon

Cloudy skies plagued some sky watchers on Sunday as May’s Full Flower Moon slipped through Earth’s shadow in a total lunar eclipse. In skies above Chile’s Atacama desert this telephoto snapshot still captured an awesome spectacle though. Seen through thin high cirrus clouds just before totality began, a last sliver of sunlit crescent glistens like a hazy jewel atop the mostly shadowed lunar disk. This full moon was near perigee, the closest point in its elliptical orbit. It passed near the center of Earth’s dark umbral shadow during the 90 minute long total eclipse phase. Faintly suffused with sunlight scattered by the atmosphere, the umbral shadow itself gave the eclipsed moon a reddened appearance and the very dramatic popular moniker of a Blood Moon.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【花月】Hoe-goe̍h/Hue-gue̍h/花月/the Flower Moon
  • 【禮拜】lé-pài/lé-pài/禮拜天/Sunday
  • 【月圓】goe̍h-îⁿ/gue̍h-înn/滿月/full moon
  • 【月全食】goe̍h-choân-si̍t/gue̍h-tsuân-si̍t/月全食/total lunar eclipse
  • 【月眉】goe̍h-bâi/gue̍h-bâi/眉月/crescent
  • 【長株圓軌道】tn̂g-tu-îⁿ kúi-tō/tn̂g-tu-înn kuí-tō/橢圓形軌道/elliptical orbit
  • 【智利】Tì-lī/Tì-lī/智利/Chile
  • 【Atacama 沙漠】Atacama soa-bo̍k/Atacama sua-bo̍k/阿塔卡馬沙漠/Atacama desert
  • 【速翕】sok-hip/sok-hip/快照/snapshot
  • 【絹雲】kìn-hûn/kìn-hûn/卷雲/cirrus clouds
  • 【月盤】goe̍h-pôaⁿ/gue̍h-puânn/月盤/lunar disk
  • 【本影】pún-iáⁿ/pún-iánn/本影/umbral shadow
  • 【近地點】kīn-tē-tiám/kīn-tē-tiám/近地點/perigee
  • 【散射】sàn-siā/sàn-siā/散射/scatter
  • 【血月】Hoeh-goe̍h/Hueh-gue̍h/血月/Blood Moon

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:NGC 1316:星系相挵了後 明仔載 ê 圖:數位 kha-mé-lah 翕著 ê 月食