捲螺仔星系 NGC 1512 ê 內環

Page(/daily/2022/05/20220508)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 捲螺仔星系 NGC 1512 ê 內環

大部份的星系攏無環,是按怎這个星系就有? 愛先講一下,NGC 1512 中心附近彼箍光環是 核心環。 彼是踅星系中心的環,伊會遐爾光,是 拄做好的恆星 咧發光。 毋閣,大部份的恆星,會和伊邊仔的氣體佮 塗粉,踮較遠的所在,踅星系中心行,就是這張相片較外口彼輾。 這个環的名,佮直覺顛倒,叫做內環。 星系中心的星系棍是 chhāi 橫的。 你若是倚較近共看,就會看著 內環 佮 湠–開的 中央棍仔 是相連的。 咱認為講,這款有環的結構,是因為 NGC 1512 本身無對伨的結構,產生內外物質徙動的一个 長期演化。 這寡星系的 重力 毋是對伨的。 伊有一个恆星滿滿的星系棍,氣體佮塗粉會 ùi 內環 行到 核心環,予核心環的 恆星 形成率變甲較懸。 一寡捲螺仔星系 閣有第三个環,是一輾佇閣較外口 星系咧行的外環。

[POJ] Kńg-lê-á seng-hē NGC 1512 ê Lāi-khoân

Tōa-pō͘-hūn ê seng-hē lóng bô khoân, sī án-ná chit ê seng-hē to̍h ū? Ài seng kóng 一 ē, NGC 1512 tiong-sim hū-kīn hit kho͘ kng-khoân sī he̍k-sim-khoân. He sī se̍h seng-hē tiong-sim ê khoân, i ē hoat-kng, sī tú chō hó ê hêng-chhiⁿ leh hoat-kng. M̄-koh, tōa-pō͘-hūn ê hêng-chhiⁿ, ē hām i piⁿ-á ê khì-thé kah thô͘-hún, tiàm khah hn̄g ê só͘-chāi, se̍h seng-hē tiong-sim kiâⁿ, to̍h sī chit tiuⁿ siòng-phìⁿ khah gōa-kháu hit liàn. Chit ê khoân ê miâ, kah ti̍t-kak tian-tò, kiò-chò lāi-khoân. Seng-hē tiong-sim ê seng-hē-kùn sī chhāi hoâiⁿ ê. Lí nā-sī óa khah kīn kā khòaⁿ, to̍h ē khòaⁿ tio̍h lāi-khoân kah thòaⁿ–khui ê tiong-ng kùn-á sī sio-liân ê. Lán jīn-ûi kóng, chit khoán ū khoân ê kiat-kò͘, sī in-ūi NGC 1512 pún-sin bô tùi-thīn ê kiat-kò͘, sán-seng lāi-guā bu̍t-chit sóa-tāng ê chi̍t ê tn̂g-kî ián-hòa. Chit kóa seng-hē ê tiōng-le̍k m̄-sī tùi-thīn ê. I ū chi̍t ê hêng-chhiⁿ móa-móa ê seng-hē-kùn, khì-thé kah thô͘-hún ē ùi lāi-khoân kiâⁿ kàu he̍k-sim-khoân, hō͘ he̍k-sim-khoân ê hêng-chhiⁿ hêng-sêng-lu̍t piàn kah khah koân. Chi̍t kóa kńg-lê-á seng-hē koh ū tē saⁿ ê khoân, sī chi̍t liàn tī koh khah gōa-kháu se̍h seng-hē leh kiâⁿ ê gōa-khoân.

[KIP] Kńg-lê-á sing-hē NGC 1512 ê Lāi-khuân

Tuā-pōo-hūn ê sing-hē lóng bô khuân, sī án-ná tsit ê sing-hē to̍h ū? Ài sing kóng 一 ē, NGC 1512 tiong-sim hū-kīn hit khoo kng-khuân sī hi̍k-sim-khuân. He sī se̍h sing-hē tiong-sim ê khuân, i ē huat-kng, sī tú tsō hó ê hîng-tshinn leh huat-kng. M̄-koh, tuā-pōo-hūn ê hîng-tshinn, ē hām i pinn-á ê khì-thé kah thôo-hún, tiàm khah hn̄g ê sóo-tsāi, se̍h sing-hē tiong-sim kiânn, to̍h sī tsit tiunn siòng-phìnn khah guā-kháu hit liàn. Tsit ê khuân ê miâ, kah ti̍t-kak tian-tò, kiò-tsò lāi-khuân. Sing-hē tiong-sim ê sing-hē-kùn sī tshāi huâinn ê. Lí nā-sī uá khah kīn kā khuànn, to̍h ē khuànn tio̍h lāi-khuân kah thuànn–khui ê tiong-ng kùn-á sī sio-liân ê. Lán jīn-uî kóng, tsit khuán ū khuân ê kiat-kòo, sī in-uī NGC 1512 pún-sin bô tuì-thīn ê kiat-kòo, sán-sing luē-guā bu̍t-tsit suá-tāng ê tsi̍t ê tn̂g-kî ián-huà. Tsit kuá sing-hē ê tiōng-li̍k m̄-sī tuì-thīn ê. I ū tsi̍t ê hîng-tshinn muá-muá ê sing-hē-kùn, khì-thé kah thôo-hún ē uì lāi-khuân kiânn kàu hi̍k-sim-khuân, hōo hi̍k-sim-khuân ê hîng-tshinn hîng-sîng-lu̍t piàn kah khah kuân. Tsi̍t kuá kńg-lê-á sing-hē koh ū tē sann ê khuân, sī tsi̍t liàn tī koh khah guā-kháu se̍h sing-hē leh kiânn ê guā-khuân.

[English] Spiral Galaxy NGC 1512: The Inner Rings

Most galaxies don’t have any rings – why does this galaxy have two? To begin, the bright band near NGC 1512’s center is a nuclear ring, a ring that surrounds the galaxy center and glows brightly with recently formed stars. Most stars and accompanying gas and dust, however, orbit the galactic center in a ring much further out – here seen near the image edge. This ring is called, counter-intuitively, the inner ring. If you look closely, you will see this the inner ring connects ends of a diffuse central bar that runs horizontally across the galaxy. These ring structures are thought to be caused by NGC 1512’s own asymmetries in a drawn-out process called secular evolution. The gravity of these galaxy asymmetries, including the bar of stars, cause gas and dust to fall from the inner ring to the nuclear ring, enhancing this ring’s rate of star formation. Some spiral galaxies also have a third ring – an outer ring that circles the galaxy even further out.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【捲螺仔星系】kńg-lê-á seng-hē/kńg-lê-á sing-hē/螺旋星系/spiral galaxy
  • 【內環】lāi-khoân/lāi-khuân/內環/inner ring
  • 【核心環】he̍k-sim-khoân/hi̍k-sim-khuân/核心環/nuclear ring
  • 【外環】gōa-khoân/guā-khuân/外環/outer ring
  • 【星系棍】seng-hē-kùn/sing-hē-kùn/星系棍/galactic bar
  • 【恆星形成率】hêng-chhiⁿ hêng-sêng-lu̍t/hîng-tshinn hîng-sîng-lu̍t/恆星形成率/rate of star formation
  • 【長期演化】tn̂g-kî ián-hòa/tn̂g-kî ián-huà/長期演化/secular evolution
  • 【無對伨】bô tùi-thīn/bô tùi-thīn/不對稱/asymmetry
  • 【NGC 1512】NGC it-ngó͘-it-jī/NGC it-ngóo-it-jī/NGC 1512/NGC 1512

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:月光下 ê 紅水沖 明仔載 ê 圖:火星 ê 日食:火衛一 Phobos ùi 太陽面頭前行過