少年恆星 ê 噴流 MHO 2147

Page(/daily/2022/01/20220121)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 少年恆星 ê 噴流 MHO 2147

這張媠噹噹 ê 相片是 tī 智利 Andes 山脈 ê 地面望遠鏡,南雙生仔天文台 翕 ê。 伊 ê 雷射 導星 kah 調適 光學 ê 技術,kā 這張相片 ê 恆星噴流 翕甲足清楚 ê。 MHO 2147 雙生仔噴流 是新恆星 形成 ê 時陣 噴出來 ê。 伊 to̍h tī 銀河系中央 ê 方向、人馬座 kah 蛇夫座 ê 交界,差不多 tī 1 萬光年遠 ê 所在。 中央 ê 恆星是去予 厚-tut-tut ê 低溫塗粉閘牢矣。 毋閣伊 ê 紅外線影像猶是會當看著彎彎曲曲 ê 噴流。 若是用規个系統 ê 距離來 kā 推算,這个噴流迒過天頂差不多 5 光年闊 ê 範圍。 這个噴流是 ùi 這粒 leh 轉踅 ê 少年恆星 驅動 ê。 按照噴流幌頭 ê 方向來看,應該是因為歲差造成 ê 影響。 這粒少年恆星是多星系統 ê 一部份。 伊 ê 自轉軸會沓沓仔踅,to̍h 親像干樂仔 leh 踅仝款。 這是受著伊 ê 厝邊星伴 重力影響 ê 結果。

[POJ] Siàu-liân-hêng-chhiⁿ ê Phùn-liû MHO jī-it-sù-chhit

Chit-tiuⁿ súi-tang-tang ê siòng-phìⁿ sī tī Tì-lī Andes soaⁿ-me̍h ê tē-bīn-bōng-oán-kiàⁿ, Lâm Siang-siⁿ-á Thian-bûn-tâi hip ê. I ê lûi-siā-tō-chhiⁿ kah tiâu-sek-kng-ha̍k ê ki-su̍t, kā chit-tiuⁿ siòng-phìⁿ ê hêng-chhiⁿ phùn-liû hip kah chiok chheng-chhó͘ ê. MHO jī-it-sù-chhit Siang-siⁿ-á phùn-liû sī sin hêng-chhiⁿ hêng-chhiⁿ ê sî-chūn phùn–chhut-lâi ê. I to̍h tī Gîn-hô-hē tiong-ng ê hong-hiòng, Jîn-má-chō kah Siâ-hu-chō ê kau-kài, chha-put-to tī chi̍t-bān kng-nî hn̄g ê só͘-chāi. Tiong-ng ê hêng-chhiⁿ sī khì hō͘ kāu-tut-tut ê kē-un thô͘-hún cha̍h-tiâu ah. M̄-koh i ê âng-gōa-sòaⁿ iáⁿ-siōng iáu-sī ē-tàng khòaⁿ-tio̍h oan-oan-khiau-khiau ê phùn-liû. Nā-sī iōng kui-ê hē-thóng ê kū-lî lâi kā thui-sǹg, chit-ê phùn-liû hāⁿ kòe thiⁿ-téng chha-put-to gō͘ kng-nî khoah ê hoān-ûi. Chit-ê phùn-liû sī ùi chit-lia̍p leh tńg-se̍h ê siàu-liân hêng-chhiⁿ khu-tōng ê. Àn-chiàu phùn-liû hàiⁿ-thâu ê hong-hiòng lâi khòaⁿ, èng-kai sī in-ūi Hòe-chha chō-sêng ê éng-hióng. Chit-lia̍p siàu-liân hêng-chhiⁿ sī tō-chhiⁿ-hē-thóng ê chi̍t-pō͘-hūn. I ê chū-choán-te̍k ē tau̍h-tau̍h-á se̍h, to̍h chhiⁿ-chhiūⁿ kan-lo̍k-á leh se̍h kāng-khoán. Che sī siū-tio̍h i ê chhù-piⁿ seng-phōaⁿ tiōng-le̍k éng-hióng ê kiat-kó.

[KIP] Siàu-liân-hîng-tshinn ê Phùn-liû MHO jī-it-sù-tshit

Tsit-tiunn suí-tang-tang ê siòng-phìnn sī tī Tì-lī Andes suann-me̍h ê tē-bīn-bōng-uán-kiànn, Lâm Siang-sinn-á Thian-bûn-tâi hip ê. I ê luî-siā-tō-tshinn kah tiâu-sik-kng-ha̍k ê ki-su̍t, kā tsit-tiunn siòng-phìnn ê hîng-tshinn phùn-liû hip kah tsiok tshing-tshóo ê. MHO jī-it-sù-tshit Siang-sinn-á phùn-liû sī sin hîng-tshinn hîng-tshinn ê sî-tsūn phùn–tshut-lâi ê. I to̍h tī Gîn-hô-hē tiong-ng ê hong-hiòng, Jîn-má-tsō kah Siâ-hu-tsō ê kau-kài, tsha-put-to tī tsi̍t-bān kng-nî hn̄g ê sóo-tsāi. Tiong-ng ê hîng-tshinn sī khì hōo kāu-tut-tut ê kē-un thôo-hún tsa̍h-tiâu ah. M̄-koh i ê âng-guā-suànn iánn-siōng iáu-sī ē-tàng khuànn-tio̍h uan-uan-khiau-khiau ê phùn-liû. Nā-sī iōng kui-ê hē-thóng ê kū-lî lâi kā thui-sǹg, tsit-ê phùn-liû hānn kuè thinn-tíng tsha-put-to gōo kng-nî khuah ê huān-uî. Tsit-ê phùn-liû sī uì tsit-lia̍p leh tńg-se̍h ê siàu-liân hîng-tshinn khu-tōng ê. Àn-tsiàu phùn-liû hàinn-thâu ê hong-hiòng lâi khuànn, ìng-kai sī in-uī Huè-tsha tsō-sîng ê íng-hióng. Tsit-lia̍p siàu-liân hîng-tshinn sī tō-tshinn-hē-thóng ê tsi̍t-pōo-hūn. I ê tsū-tsuán-ti̍k ē ta̍uh-ta̍uh-á se̍h, to̍h tshinn-tshiūnn kan-lo̍k-á leh se̍h kāng-khuán. Tse sī siū-tio̍h i ê tshù-pinn sing-phuānn tiōng-li̍k íng-hióng ê kiat-kó.

[English] Young Star Jet MHO 2147

Laser guide stars and adaptive optics sharpened this stunning ground-based image of stellar jets from the Gemini South Observatory, Chilean Andes, planet Earth. These twin outflows of MHO 2147 are from a young star in formation. It lies toward the central Milky Way and the boundary of the constellations Sagittarius and Ophiuchus at an estimated distance of some 10,000 light-years. At center, the star itself is obscured by a dense region of cold dust. But the infrared image still traces the sinuous jets across a frame that would span about 5 light-years at the system’s estimated distance. Driven outward by the young rotating star, the apparent wandering direction of the jets is likely due to precession. Part of a multiple star system, the young star’s rotational axis would slowly precess or wobble like a top under the gravitation influence of its nearby companions.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【南雙生仔天文台】Lâm Siang-siⁿ-á Thian-bûn-tâi/Lâm Siang-sinn-á Thian-bûn-tâi/南雙子天文台/the Gemini South Observatory
  • 【雷射導星】lûi-siā-tō-chhiⁿ/lûi-siā-tō-tshinn/雷射導星/laser guide stars
  • 【調適光學】tiâu-sek-kng-ha̍k/tiâu-sik-kng-ha̍k/調適光學/adaptive optics
  • 【噴流】phùn-liû/phùn-liû/噴流/jet
  • 【人馬座】Jîn-má-chō/Jîn-má-tsō/人馬座/Sagittarius
  • 【蛇夫座】Siâ-hu/Siâ-hu/蛇夫座/Ophiuchus
  • 【歲差】Hòe-chha/Huè-tsha/歲差/precession
  • 【自轉軸】chū-choán-te̍k/tsū-tsuán-ti̍k/自轉軸/rotational axis
  • 【干樂仔】kan-lo̍k-á/kan-lo̍k-á/陀螺/spinning top
  • 【多星系統】tō-chhiⁿ-hē-thóng/tō-tshinn-hē-thóng/多星系統/multiple star system

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:仙王座內底 ê NGC 7822 星雲 明仔載 ê 圖:月圓 kah 舞者