自旋地球 ê 秋分 kah 春分

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 自旋地球 ê 秋分 kah 春分

地球這條暗暝 kah 日時 ê 交界線當時會變做坦徛 ê? To̍h 是今仔日啦! 今仔日是地球 ê 秋分,是一冬內底日時 kah 暗暝差不多平長彼工。 這條 kā 地球日時 kah 暗暝分開 ê 晨昏線,tī 春分 kah 秋分 ê 時陣會變做坦徛 ê,而且會 kā 極 kah 極 連–起來。 這支 縮時攝影影片 tī 12 秒鐘內底展示地球一冬 ê 模樣。 這是 ùi 地球同步軌道 ê Meteosat 9 號 軌道衛星,逐工 tī 仝一个 當地時間 記錄 ê 紅外線影像。 這支影片是 ùi 2010 年 9 月 ê 秋分,晨昏線變坦徛彼工開始記錄 ê。 地球 ná 踅太陽 leh 行,晨昏線嘛愈來愈趨,予北半球日時 ê 太陽光愈來愈短,北半球 to̍h 變做寒天。 時間 leh 過,影片 ê 一半行到 2011 年 3 月 ê 春分。 晨昏線嘛 趨 tùi 另外一爿,予南半球 變做寒天,北半球變做熱天。 這支翕一冬 ê 影片 tī 9 月 ê 秋分 結束。 這是地球踅太陽幾若十億擺旅行 ê 其中一擺,伊會閣繼續踅落去。

[POJ] Chū-soân Tē-kiû ê Chhiu-hun kah Chhun-hun

Tē-kiû chi̍t-tiâu àm-mî kah ji̍t-sî ê kau-kài-sòaⁿ tang-sî ē piàn-chò thán-khiā ê? To̍h sī kin-á-ji̍t lah! Kin-á-ji̍t sī Tē-kiû ê chhiu-hun, sī chi̍t-tang lāi-té ji̍t-sî kah àm-mî chha-put-to pêⁿ-tn̂g hit-kang. Chit-tiâu kā Tē-kiû ji̍t-sî kah àm-mî pun–khui ê sîn-hun-sòaⁿ, tī chhun-hun kah chhiu-hun ê sî-chūn ē piàn-chò thán-khiā ê, jî-chhiáⁿ ē kā pak-ke̍k kah lâm-ke̍k liân–khí-lâi. Chit-ki sok-sî-liap-iáⁿ iáⁿ-phìⁿ tī cha̍p-jī bió-cheng lāi-té tiān-sī Tē-kiû chi̍t-tang ê bô͘-iūⁿ. Che sī ùi Tē-kiû tóng-pō͘-kúi-tō ê Meteosat kàu-hō kúi-tō-ūi-chhiⁿ, ta̍k-kang tī kâng-chi̍t-ê tong-tē sî-kan kì-lo̍k ê âng-gōa-sòaⁿ iáⁿ-siōng. Chit-ki iáⁿ-phìⁿ sī ùi jī-khòng-it-khòng nî kàu goe̍h ê chhiu-hun, sîn-hun-sòaⁿ piàn thán-khiā hit-kang khai-sí kì-lo̍k ê. Tē-kiû ná se̍h Thài-iông leh kiâⁿ, sîn-hun-sòaⁿ mā lú-lâi-lú-chhu, hō͘ pak-pòaⁿ-kiû ji̍t-sî ê thài-iông-kng lú-lâi-lú-té, pak-pòaⁿ-kiû to̍h piàn-chò kôaⁿ-thiⁿ. Sî-kan leh kòe, iáⁿ-phìⁿ ê chi̍t-pòaⁿ kiâⁿ-kàu jī-khòng-it-it nî saⁿ goe̍h ê chhun-hun. Sîn-hun-sòaⁿ mā chhu tùi lēng-gōa chit-pêng, hō͘ lâm-pòaⁿ-kiû piàn-chò kôaⁿ-thiⁿ, pak-pòaⁿ-kiû piàn-chò joa̍h-thiⁿ. Chit-ki hip chi̍t-tang ê iáⁿ-phìⁿ tī kàu goe̍h ê chhiu-hun kiat-sok. Che sī Tē-kiû se̍h Thài-iông kúi-ā cha̍p-ek pái lú-hêng ê kî-tiong chi̍t-pái, i ē koh kè-sio̍k se̍h lo̍h-khì.

[KIP] Tsū-suân Tē-kiû ê Tshiu-hun kah Tshun-hun

Tē-kiû tsi̍t-tiâu àm-mî kah ji̍t-sî ê kau-kài-suànn tang-sî ē piàn-tsò thán-khiā ê? To̍h sī kin-á-ji̍t lah! Kin-á-ji̍t sī Tē-kiû ê tshiu-hun, sī tsi̍t-tang lāi-té ji̍t-sî kah àm-mî tsha-put-to pênn-tn̂g hit-kang. Tsit-tiâu kā Tē-kiû ji̍t-sî kah àm-mî pun–khui ê sîn-hun-suànn, tī tshun-hun kah tshiu-hun ê sî-tsūn ē piàn-tsò thán-khiā ê, jî-tshiánn ē kā pak-ki̍k kah lâm-ki̍k liân–khí-lâi. Tsit-ki sok-sî-liap-iánn iánn-phìnn tī tsa̍p-jī bió-tsing lāi-té tiān-sī Tē-kiû tsi̍t-tang ê bôo-iūnn. Tse sī uì Tē-kiû tóng-pōo-kuí-tō ê Meteosat kàu-hō kuí-tō-uī-tshinn, ta̍k-kang tī kâng-tsi̍t-ê tong-tē sî-kan kì-lo̍k ê âng-guā-suànn iánn-siōng. Tsit-ki iánn-phìnn sī uì jī-khòng-it-khòng nî kàu gue̍h ê tshiu-hun, sîn-hun-suànn piàn thán-khiā hit-kang khai-sí kì-lo̍k ê. Tē-kiû ná se̍h Thài-iông leh kiânn, sîn-hun-suànn mā lú-lâi-lú-tshu, hōo pak-puànn-kiû ji̍t-sî ê thài-iông-kng lú-lâi-lú-té, pak-puànn-kiû to̍h piàn-tsò kuânn-thinn. Sî-kan leh kuè, iánn-phìnn ê tsi̍t-puànn kiânn-kàu jī-khòng-it-it nî sann gue̍h ê tshun-hun. Sîn-hun-suànn mā tshu tuì līng-guā tsit-pîng, hōo lâm-puànn-kiû piàn-tsò kuânn-thinn, pak-puànn-kiû piàn-tsò jua̍h-thinn. Tsit-ki hip tsi̍t-tang ê iánn-phìnn tī kàu gue̍h ê tshiu-hun kiat-sok. Tse sī Tē-kiû se̍h Thài-iông kuí-ā tsa̍p-ik pái lú-hîng ê kî-tiong tsi̍t-pái, i ē koh kè-sio̍k se̍h lo̍h-khì.

[English] Equinox on a Spinning Earth

When does the line between night and day become vertical? Today. Today is an equinox on planet Earth, a time of year when day and night are most nearly equal. At an equinox, the Earth’s terminator – the dividing line between day and night – becomes vertical and connects the north and south poles. The featured time-lapse video demonstrates this by displaying an entire year on planet Earth in twelve seconds. From geosynchronous orbit, the Meteosat 9 satellite recorded these infrared images of the Earth every day at the same local time. The video started at the September 2010 equinox with the terminator line being vertical. As the Earth revolved around the Sun, the terminator was seen to tilt in a way that provides less daily sunlight to the northern hemisphere, causing winter in the north. As the year progressed, the March 2011 equinox arrived halfway through the video, followed by the terminator tilting the other way, causing winter in the southern hemisphere – and summer in the north. The captured year ends again with the September equinox, concluding another of billions of trips the Earth has taken – and will take – around the Sun.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【坦徛】thán-khiā/thán-khiā/垂直/vertical
  • 【秋分】chhiu-hun/tshiu-hun/秋分/autumn equinox
  • 【春分】chhun-hun/tshun-hun/春分/spring equinox
  • 【晨昏線】Sîn-hun-sòaⁿ/Sîn-hun-suànn/晨昏線/the Earth’s terminator
  • 【縮時攝影】sok-sî-liap-iáⁿ/sok-sî-liap-iánn/縮時攝影/time-lapse
  • 【地球同步軌道】Tē-kiû tóng-pō͘-kúi-tō/Tē-kiû tóng-pōo-kuí-tō/地球同步軌道/geosynchronous orbit
  • 【自旋】chū-soân/tsū-suân/自旋/spin
  • 【南極】lâm-ke̍k/lâm-ki̍k/南極/south pole
  • 【北極】pak-ke̍k/pak-ki̍k/北極/north pole

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:山頂 ê 太陽烏子 明仔載 ê 圖:豐收之月 ê 軌跡