Tī 土星跳舞 ê 極光

Page(/daily/2021/06/20210627)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] Tī 土星跳舞 ê 極光

是啥物驅動土星 ê 極光? 為著欲揣著這个答案,科學家 kā 幾若百張 Cassini 太空船 為著別款目的翕 ê 土星 紅外線影像排排咧。 看是毋是會當 ùi 內底揣著足額 ê 極光影像來看 in ê 關連性 kah 製造 動畫。 若是會當製造動畫,to̍h 會當展示 土星極光 ê 變化 毋是干焦因為太陽 ê 角度無仝爾爾,嘛 kah 行星轉踅有關係。 閣有,一寡 極光 ê 變化 敢若是 kah 土衛引起 ê 土星 磁層 ê 波動有關。 這張 是 2007 年翕 ê,是 紅外線 ê 土星三色假色影像。 藍色是土星環反射太陽光,紅色是行星發出 較低能量 ê 光。 土星 南極有一輾極光,是青色 ê。 最近才 發現 講,土星 ê 極光會 kā 土星大氣層加溫。 了解土星 ê 極光,嘛是一款予咱閣較了解 地球極光 ê 方式。

[POJ] Tī Thó͘-chhiⁿ thiàu-bú ê ke̍k-kng

Sī siáⁿ-mih khu-tōng Thó͘-chhiⁿ ê ke̍k-kng? Ūi-tio̍h beh chhōe-tio̍h chit-ê tap-àn, kho-ha̍k-ka kā kúi-ā-pah tiuⁿ Cassini thài-khong-chûn ūi-tio̍h pa̍t-ê bo̍k-te̍k hip–ê Thó͘-chhiⁿ âng-gōa-sòaⁿ iáⁿ-siōng pâi-pâi leh. Khòaⁿ sī-m̄-sī ē-tàng ùi lāi-té chhōe-tio̍h chiok-gia̍h ê ke̍k-kng iáⁿ-siōng lâi khòaⁿ in ê koan-liân-sèng kah chè-chō tōng-ōe. Nā-sī ē-tàng chè-chō tōng-ōe, to̍h ē-tàng tiān-sī Thó͘-chhiⁿ ke̍k-kng ê piàn-hòa m̄-sī kan-na in-ūi Thài-iông ê kak-tō͘ bô-kâng niā-niā, mā kah kiâⁿ-chhiⁿ tńg-se̍h ū koan-hē. Koh-ū, chi̍t-kóa ke̍k-kng ê piàn-hòa ká-ná sī kah Thó͘-ūi ín-khí ê Thó͘-chhiⁿ chû-chân ê pho-tōng ū-koan. Chit-tiuⁿ sī jī-khòng-khòng-chhit nî hip–ê, sī âng-gōa-sòaⁿ ê Thó͘-chhiⁿ saⁿ-sek ká-sek iáⁿ-siōng. Nâ-sek sī Thó͘-chhiⁿ-khoân hoán-siā thài-iông-kng, âng-sek sī kiâⁿ-chhiⁿ hoat-chhut khah kē lêng-liōng ê kng. Thó͘-chhiⁿ lâm-kek ū chi̍t-liàn ke̍k-kng, sī chheⁿ-sek ê. Chòe-kīn chiah hoat-hiān kóng, Thó͘-chhiⁿ ê ke̍k-kng ē kā Thó͘-chhiⁿ tōa-khì-chân ka-ūn. Liáu-kái Thó͘-chhiⁿ ê ke̍k-kng, mā sī chi̍t-khoán hō͘ lán koh-khah liáu-kái Tē-kiû ke̍k-kng ê hong-sek.

[KIP] Tī Thóo-tshinn thiàu-bú ê ki̍k-kng

Sī siánn-mih khu-tōng Thóo-tshinn ê ki̍k-kng? Uī-tio̍h beh tshuē-tio̍h tsit-ê tap-àn, kho-ha̍k-ka kā kuí-ā-pah tiunn Cassini thài-khong-tsûn uī-tio̍h pa̍t-ê bo̍k-ti̍k hip–ê Thóo-tshinn âng-guā-suànn iánn-siōng pâi-pâi leh. Khuànn sī-m̄-sī ē-tàng uì lāi-té tshuē-tio̍h tsiok-gia̍h ê ki̍k-kng iánn-siōng lâi khuànn in ê kuan-liân-sìng kah tsè-tsō tōng-uē. Nā-sī ē-tàng tsè-tsō tōng-uē, to̍h ē-tàng tiān-sī Thóo-tshinn ki̍k-kng ê piàn-huà m̄-sī kan-na in-uī Thài-iông ê kak-tōo bô-kâng niā-niā, mā kah kiânn-tshinn tńg-se̍h ū kuan-hē. Koh-ū, tsi̍t-kuá ki̍k-kng ê piàn-huà ká-ná sī kah Thóo-uī ín-khí ê Thóo-tshinn tsû-tsân ê pho-tōng ū-kuan. Tsit-tiunn sī jī-khòng-khòng-tshit nî hip–ê, sī âng-guā-suànn ê Thóo-tshinn sann-sik ká-sik iánn-siōng. Nâ-sik sī Thóo-tshinn-khuân huán-siā thài-iông-kng, âng-sik sī kiânn-tshinn huat-tshut khah kē lîng-liōng ê kng. Thóo-tshinn lâm-kik ū tsi̍t-liàn ki̍k-kng, sī tshenn-sik ê. Tsuè-kīn tsiah huat-hiān kóng, Thóo-tshinn ê ki̍k-kng ē kā Thóo-tshinn tuā-khì-tsân ka-ūn. Liáu-kái Thóo-tshinn ê ki̍k-kng, mā sī tsi̍t-khuán hōo lán koh-khah liáu-kái Tē-kiû ki̍k-kng ê hong-sik.

[English] The Dancing Auroras of Saturn

What drives auroras on Saturn? To help find out, scientists have sorted through hundreds of infrared images of Saturn taken by the Cassini spacecraft for other purposes, trying to find enough aurora images to correlate changes and make movies. Once made, some movies clearly show that Saturnian auroras can change not only with the angle of the Sun, but also as the planet rotates. Furthermore, some auroral changes appear related to waves in Saturn’s magnetosphere likely caused by Saturn’s moons. Pictured here, a false-colored image taken in 2007 shows Saturn in three bands of infrared light. The rings reflect relatively blue sunlight, while the planet itself glows in comparatively low energy red. A band of southern aurora in visible in green. In has recently been found that auroras heat Saturn’s upper atmosphere. Understanding Saturn’s auroras is a path toward a better understanding of Earth’s auroras.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【土星】Thó͘-chhiⁿ/Thóo-tshinn/土星/Saturn
  • 【極光】ke̍k-kng/ki̍k-kng/極光/auroras
  • 【磁層】chû-chân/tsû-tsân/磁層/magnetosphere
  • 【土星環】Thó͘-chhiⁿ-khoân/Thóo-tshinn-khuân/土星環/ring
  • 【土衛】Thó͘-ūi/Thóo-uī/土衛/Saturn’s moon

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:太陽 ê 烏點 明仔載 ê 圖:紙月娘 ê 日食