巴西古早時代 ê 星座

Page(/daily/2021/01/20210112)

探索宇宙1!逐工會揀一幅無仝款 ê 影像抑是相片,𤆬你熟似咱這个迷人 ê 宇宙,閣有專業天文學者2為你解說3

[漢羅] 巴西古早時代 ê 星座

咱 ê 夜空有真濟故事。每一个歷史文化,攏會 kā 一寡 in 上有歷史 ê 傳說,寄託佇 天星 ê 身上。每一代看著遮 ê 星座,聽著星座 ê 故事,to̍h kā 遮 ê 故事傳落來。佇這張影像內底,是咱 較無熟似 ê 老人星座,這是主要蹛佇 巴西 ê 南美洲 原住民 Tupi 人 真熟似 ê 星座。老人座若是用咱 ê 星座來看,伊 ê 頭殼是咱 ê 畢宿星團,伊 ê 跤是 獵戶座 ê 皮帶。佇 Tupi 人 ê 傳說 內底,伊 ê 另外一跤去予伊彼咧無歡喜 ê 某斬斷去矣。所以伊另外一跤才會斷佇 ê 柑仔色 ê 參宿四 彼位。上倒爿 ê 昴宿星團,會使 kā 當做是伊頭殼頂 ê羽飾。佇 這張影像,這个跛跤 ê 老人拄仔好佮頭前這个跛另外一跤 ê 人做伴。夜空 ê 傳說 實在是真重要,伊毋但記錄 文化遺產,嘛記錄 人類 ê 智慧佮想像力。

[POJ] Pa-se kó͘-chá sî-tāi ê seng-chō

Lán ê iā-khong ū chin-chōe kò͘-sū. Múi chi̍t-ê le̍k-sú bûn-hòa, lóng ē kā chi̍t-kóa in siāng ū le̍k-sú ê thoân-soat, kià-thok tī thiⁿ-chhiⁿ ê sin–siōng. Múi chi̍t-tāi khòaⁿ-tio̍h chia-ê seng-chō, thiaⁿ-tio̍h seng-chō ê kò͘-sū, to̍h kā chia-ê kò͘-sū thoân–lo̍h-lâi. Tī chit-tiuⁿ iáⁿ-siōng lāi-té, sī lán khah bô-se̍k-sāi ê lāu-lâng seng-chō, che sī chú-iàu tòa tī Pa-se ê Lâm-bí-chiu goân-chū-bîn Tupi lâng chin se̍k-sāi ê seng-chō. Lāu-lâng-chō nā-sī iōng lán-ê seng-chō lâi-khòaⁿ, i ê thâu-khak sī lán-ê Pit-siù seng-thoân, i ê kha sī La̍h-hō͘-chō ê phôe-tòa. Tī Tupi lâng ê thoân-soat lāi-té, i ê lēng-gōa chi̍t-kha khì hō͘ i hit-ê bô-hoaⁿ-hí ê bó͘ chám-tn̄g-khì ah. Só͘-í i lēng-gōa chi̍t-kha chiah-ē tn̄g tī kam-á-sek ê Chhamm-siù-sù hit-ūi. Siāng tò-pêng ê Báu-siù seng-thoân, ē-sái kā tòng-chò sī i thâu-khak-téng ê ú-sek. Tī chit-tiuⁿ iáⁿ-siōng, chit-ê pái-kha ê lāu-lâng tú-á-hó kah thâu-chêng chit-ê pái lēng-gōa chi̍t-kha ê lâng chò-phōaⁿ. Iā-khong ê thoân-soat si̍t-chāi sī chin tiōng-iàu, i m̄-nā kì-lo̍k bûn-hòa ûi-sán, mā kì-lo̍k jîn-lūi ê tì-hūi kah sióng-siōng-le̍k.

[KIP] Pa-se kóo-tsá sî-tāi ê sing-tsō

Lán ê iā-khong ū tsin-tsuē kòo-sū. Muí tsi̍t-ê li̍k-sú bûn-huà, lóng ē kā tsi̍t-kuá in siāng ū li̍k-sú ê thuân-suat, kià-thok tī thinn-tshinn ê sin–siōng. Muí tsi̍t-tāi khuànn-tio̍h tsia-ê sing-tsō, thiann-tio̍h sing-tsō ê kòo-sū, to̍h kā tsia-ê kòo-sū thuân–lo̍h-lâi. Tī tsit-tiunn iánn-siōng lāi-té, sī lán khah bô-si̍k-sāi ê lāu-lâng sing-tsō, tse sī tsú-iàu tuà tī Pa-se ê Lâm-bí-tsiu guân-tsū-bîn Tupi lâng tsin si̍k-sāi ê sing-tsō. Lāu-lâng-tsō nā-sī iōng lán-ê sing-tsō lâi-khuànn, i ê thâu-khak sī lán-ê Pit-siù sing-thuân, i ê kha sī La̍h-hōo-tsō ê phuê-tuà. Tī Tupi lâng ê thuân-suat lāi-té, i ê līng-guā tsi̍t-kha khì hōo i hit-ê bô-huann-hí ê bóo tsám-tn̄g-khì ah. Sóo-í i līng-guā tsi̍t-kha tsiah-ē tn̄g tī kam-á-sik ê Tshamm-siùg-sù hit-uī. Siāng tò-pîng ê Báu-siù sing-thuân, ē-sái kā tòng-tsò sī i thâu-khak-tíng ê ú-sik. Tī tsit-tiunn iánn-siōng, tsit-ê pái-kha ê lāu-lâng tú-á-hó kah thâu-tsîng tsit-ê pái līng-guā tsi̍t-kha ê lâng tsò-phuānn. Iā-khong ê thuân-suat si̍t-tsāi sī tsin tiōng-iàu, i m̄-nā kì-lo̍k bûn-huà uî-sán, mā kì-lo̍k jîn-luī ê tì-huī kah sióng-siōng-li̍k.

[English] A Historic Brazilian Constellation 

The night sky is filled with stories.Cultures throughout history have projected some of their most enduring legends onto the stars above.Generations of people see these stellar constellations, hear the associated stories, and pass them down.Featured here is the perhaps unfamiliar constellation of the Old Man, long recognized by the Tupi peoples native to regions of South America now known as Brazil . The Old Man, in more modern vernacular, may be composed of the Hyades star cluster as his head and the belt of Orion as part of one leg. Tupi folklore relates that the other leg was cut off by his unhappy wife, causing it to end at the orange star now known as Betelgeuse .The Pleiades star cluster , on the far left, can be interpreted as a head feather.In the featured image , the hobbled Old Man is mirrored by a person posing in the foreground. Folklore of the night sky is important for many reasons, including that it records cultural heritage and documents the universality of human intelligence and imagination.

詞彙學習(漢羅/POJ/KIP/華語/English)

  • 【寄託】kià-thok/kià-thok/寄託/project
  • 【天星】thiⁿ-chhiⁿ/thinn-tshinn/天星/star
  • 【星座】seng-chō/sing-tsō/星座/stellar constellation
  • 【老人座】Lāu-lâng-chō/Lāu-lâng-tsō/老人座/the Old Man
  • 【畢宿星團】Pit-siù seng-thoân/Pit-siù sing-thuân/畢宿星團/the Hyades star cluster
  • 【獵戶座】La̍h-hō͘-chō/La̍h-hōo-tsō/獵戶座/the Orion
  • 【柑仔色】kam-á-sek/kam-á-sik/橘色/orange color
  • 【參宿四】Chhamm-siù-sù/Tsham-siù-sù/參宿四/Betelgeuse
  • 【昴宿星團】Báu-siù seng-thoân/Báu-siù sing-thuân/昴宿星團/the Pleiades star cluster
  • 【頭殼頂 ê 羽飾】thâu-khak-téng ê ú-sek/thâu-khak-tíng ê ú-sik/頭上羽飾/head feather
  • 【文化遺產】bûn-hòa ûi-sán/bûn-huà uî-sán/文化遺產/cultural heritage
  • 【想像力】sióng-siōng-le̍k/sióng-siōng-li̍k/想像力/imagination

  1. 阮嘛有 Podcast面冊InstagramTwitter,會逐工 kā 你提醒有新 ê 翻譯 kah 錄音。閣有 YouTube 頻道,有當時仔會出新 ê 影片,緊來追蹤! ↩︎

  2. 本站 ê 介紹 (台語/華語)FAQ (華語) ↩︎

  3. 看無台文?阮讀予你聽!已經錄過 ê 文章 ↩︎

昨昏 ê 圖:2021 年規年 ê 月相 明仔載 ê 圖:迒過北極天頂 ê 彎弓橋